مقدمه ای بر نقش هندسه در جاودانگی آثار معماری اسلامی

این مقاله منتج از پژوهشی است هدفمند در جهت بررسی معنای هندسه در معماری اسلامی و رابطه آن با مفهومجاودانگی. بررسی عوامل موثر بر تداوم و جاودانگی یک اثر معماری و تعاریف گوناگون ارایه شده از یک اثر جاودانه از آنجهت ضروری است، که امروزه پس از تحولات تاریخ معماری و تلاش آنها برای ایجاد یک میراث نوین هنری اصیل، عمرهنر بسیار کمتر از گذشته شده است. شاهکارهای معماری اسلامی علاقه هنرمندان به بی زمانی و تازگی همیشگی را بهنمایش می گذارد. آثاری که گویی اکنون زاده شده است و در بعد بی زمانی به سر می برد. هندسه موجود در این آثار،ویژگی ها و جاذبه ای دارند که آنها را از آثار مشابه دوره معاصر متمایز می سازد. پرسش این است که این قوه جاذبه درپس مفهوم هندسه چیست، که این آثار را متمایز و آن را جاودان می کند و در این میان تعامل معناگرایی و هندسه کهنهایتا به جاودانگی آثار معماری اسلامی ختم می شود، به چه صورت می باشد در واقع این پژوهش قصد دارد، مبنای قوه جاذبه هندسه هنر اسلامی را که به جاودانگی آن ختم می شود را در قیاسبا بناهای به ظاهر هندسی معاصر که دارای عمر هنری کوتاه می باشند، جستجو نماید. جهت بررسی و تبیین این تحقیق،از روش توصیفی-تحلیلی استفاده خواهد شد و گردآوری داده ها عمدتا از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانه ای انجام شدهاست. در این مقاله بر اساس فرضیه پژوهش مبنی بر وجود ارتباط میان هندسه و معنا، نهایتا از طریق قیاس و انطباقخروجیها بر هم، ضمن اثبات فرضیه پژوهش، روشن می شود جایگاه هندسه در آثار معماری اسلامی را به این دلیل میتوان مایه جاودانگی دانست، که جامع و در بردارنده سه لایه وجودی هنر (معنا، روان، جسم) و به ویژه لایه اول که بهپاسخگویی نیازهای معنایی می پردازد، وجه غالب و اصلی آن می باشد. که این مورد را می توان تفاوت نوع برخورد بامفهوم هندسه در دوران معاصر دانست.

کلیدواژه ها:

هندسه ، جاودانگی ، معنا ، روان ، جسم ، معماری اسلامی