بررسی نقش فناوری های باستانی و دانش بومی در مدیریت آب خراسان رضوی (مطالعه موردی:حوزه آبخیز بجستان)

مدیریت آب در مناطق خشک از گذشته تابحال از حساسیت خاصی برخوردار بوده است. عموما مردمان مناطق خشک با بهره گیری از موازین و مقررات منحصر به فرد، بنحوی این مهم را مقرر می نموده اند که پاسخگوی نیاز آن ها در زمینه های کشاورزی متناسب با رشد جمعیت باشد؛ چه مدیریت آب های زیرزمینی و چه سیلاب های محدودی که در این مناطق اتفاق می افتاده است. شهرستان بجستان از توابع خراسان رضوی نیز به دلیل قرارگیری درحاشیه کویرهای مرکزی ایران، با میانگین بارندگی حدود 180 میلیمتر، جزو مناطق خشک محسوب می شود. این تحقیق با هدف معرفی اهمیت روش های مدیریتی آب و آبیاری در سطح شهرستان است. بندسارها و سنگاجی ها(سکوبندی ها) از جمله سازه های سنتی و دست ساز مردم این دیار است؛ این فناوری ها با بهره گیری از تکنیک ها و منابع قرضه ی در دسترس، علاوه بر حفاظت آب و خاک نیاز آن ها را به انواع محصولات زراعی و باغی برطرف می نموده است. همچنین تقسیم عادلانه ی آب از طریق تخصیص ساعت آبی(فنجان آب با زمان مشخص) از دیگر شیوه های مدیریت آب در شهرستان بجستان از گذشته تاکنون بوده است.

کلیدواژه ها:

سازه سنتی ، بندسار ، سکوبندی ، فنجان آب