بررسی فرونشست در دشت شبستر با استفاده از GIS

فرونشست زمین یکی از مخاطرات زیست محیطی است که بدلیل خسارات ناشی از رخداد آن، بویژه خسارات سنگین اقتصادی، شناسایی مناطق در معرض این پدیده، بمنظور مدیریت و کنترل آن امری ضروری است. دشت شبستر از مهمترین دشت های استان آذربایجان شرقی با کاربری عمده ی کشاورزی است. در سال های اخیر برداشت بیرویه از آب های زیرزمینی باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی در این دشت شده که از نتایج ناشی از این افت، وقوع فرونشست تا بیش از 30 سانتیمتر در برخی نقاط دشت میباشد. هدف این تحقیق، ارزیابی پتانسیل فرونشست در این دشت میباشد تا بتوان برنامه های مدیریتی لازم را برای نقاط مستعد فرونشست اجرا کرد. بدین منظور، هفت عامل موثر بر فرونشست، شامل افت سطح آب زیرزمینی، محیط آبخوان، تغذیه، پمپاژ، کاربری اراضی، ضخامت آبخوان و فاصله از گسل مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس نقشه های رستری مربوط به هر عامل درون محیط ARC GIS تهیه و کلاس بندی شد و در مرحله بعدی بمنظور تهیه نقشه مناطق مستعد فرونشست در دشت، تلفیق لایه ها صورت گرفت. نتایج انطباق نقشه مذکور با نقشه فرونشست های حاصل از برداشت های میدانی منطقه نشان می-دهدکه نقشه خطر فرونشست تهیه شده تا حدود زیادی با نواحی دارای نشست دشت شبستر انطباق دارد.

کلیدواژه ها:

آسیب پذیری ، دشت شبستر ، فرونشست ، GIS