طاهر صفرراد - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه مازندران
مهران منصوری نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شهری دانشگاه مازندران

از اهداف این مقاله شناسایی الگو های منجر به بارش و منابع رطوبتی است، بدین این منظور از داده های بارش 11 ایستگاه سینوپتیک غرب کشور، با طول دوره آماری مشترک2013-1985، از سازمان هواشناسی دریافت، و بر اساس آستانه 95درصد مقدار بارش سنگین و فراگیر هر ایستگاه تعیین و تعداد56روز مشترک بارش سنگین فراگیر برای ایستگاه ها تجریه و تحلیل و استخراج گردید، در ادامه کار با استفاده از داده های ارتفاع ژیو پتانسیل تراز500 و 850 هکتوپاسکال از مرکز پیش بینی محیطی آمریکا دریافت گردید. در نهایت با استفاده از روش تحلیل مولفه اصلی و خوشه بندی، 5 الگوی اصلی فشار، بار ش های سنگین و فراگیر غرب کشور مشخص گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که در تراز850هکتوپاسکال ناوه عمیق در شمال غرب و شرق دریای مدیترانه و کم فشارعربستان، و در تراز 500 هکتوپاسکال ناوه عمیق شرق مدیترانه و پرارتفاع عربستان، و همچنین نزول هوای سرد از عرض های بالا باعث بارندگی در مناطق غربی ایران شده است. و منبع رطوبتی این بارشها، در تراز850هکتو پاسکالی دریای سرخ و خلیج فارس، و در تراز 500 هکتوپاسکالی نقش دریای مدیترانه، سرخ-خلیج فارس و تاحدودی دریای عمان است، که در این بین در هر دو تراز نقش خلیج فارس بیشتر است.

بارش سنگین فراگیر، تغییر اقلیم، تحلیل خوشه بندی، غرب ایران