تاثیر اندرکنش سازه-خاک-سازه بر ضریب اصلاح تغییر مکان

یکی از پرکاربردترین معیارهای طراحی سازه، تغییر شکل آن است. بر اساس آییننامههای طراحی ایران و جهان، برای بررسی این معیار از ضریبی به نام ضریب اصلاح جابجایی استفاده شده است تا با آن بتوان تغییر شکلهای الاستیک را به غیر الاستیک تبدیل نمود. اندرکنشسازه-خاک-سازه مانند اندرکنش خاک-سازه بر روی تغییر شکلهای سازه با تفاوت در مقدار، تاثیرات بسزایی میگذارد؛ اما در آییننامههای طراحی تنها اثرات اندرکنش خاک-سازه در پاسخ سازهها لحاظ میگردد. این مقاله قصد دارد تا اثرات اندرکنش سازه-خاک-سازه را بر روی ضریب اصلاح جابجایی بررسی کند و در ادامه، روابطی جهت تاثیر اندرکنش سازه-خاک-سازه بر جابجایی سازه ارایه دهد تا بدون مدلسازی سازههای مجاور یک سازه اصلی، بتوان تاثیرات این پدیده را بر سازه اصلی منظور نمود. برای این هدف، سازههای 2 تا 15 طبقه با فاصلههایصفر، 10 و 25 متری، بر روی خاک، در نرمافزار OpenSees مدل و با استفاده از یک مجموعه 8 تایی از رکوردهای زلزله، تحلیل شدهاند. خاک و سازه دارای رفتار غیرخطی هستند و خاک بهصورت یک محیط پیوسته مدلسازی شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، با در نظرگیری حالت بحرانی، اندرکنش سازه-خاک-سازه نسبت به اندرکنش خاک-سازه، حداقل باعث افزایش 5 درصدی در جابجایی سازه میشود. حداکثر این مقدار افزایش برای سازه 15 طبقه برابر 70 درصد و برای پاسخ دریفت آن برابر 42 درصد است.

کلیدواژه ها:

اندرکنش سازه-خاک-سازه ، اندرکنش خاک-سازه ، ضریب اصلاح جابجایی ، رفتار غیرخطی