مشارکت مردمی در طرح های حفاظت آب و خاک ضامن توسعه پایدار حوزه های آبخیز

نگرش جامع به سیمای سرزمین در حال تبدیل شدن به روشی رایج بین مجامع و مدیران منابع در سراسر جهان است. مشکلاتی همچونکاهش تنوع زیستی، سیل و خشکسالیهای پیاپی، کاهش منابع آب شیرین و آلودگی آنها، بیابانزایی و هجوم ریزگردها اغلب نتیجهفرایندهای پیچیدهای هستند که راهحل آنها نیازمند نگرش سیستمی است که مفهوم اصلی در آبخیزداری است. به نظر میرسد در دهه-های اخیر پیشرفت نسبتا خوبی در زمینه دانش علمی منابع طبیعی و آگاهیهای زیست محیطی در کشور صورت گرفته است، اما هنوزمبنایی دقیق بر ایجاد چارچوبی جامع و کلنگر به منظور حفظ سلامت جامعه و توسعه پایدار اقتصادی فراهم نشده است. امروزهاندیشمندان علم آبخیزداری و مدیریت منابع آب دنیا تنها راه برونرفت از چالشهای پیشروی را مدیریت یکپارچه و توسعه مشارکتیحوزه های آبخیز می دانند. رویکرد مشارکتی از پایین به بالا مورد توجه سازمانهای مردم نهاد، در تحریک خانوادهها برای دعوت بهحفاظت آب و خاک از رویکردهای از بالا به پایین با محوریت دولت موثرتر است. در این مطالعه مروری ابتدا چگونگی تاثیر این رویکرد دردستیابی به حفاظت پایدار حوزه آبخیز و فاکتورهای تعیین کننده موفقیت پروژه ها بررسی و تجزیه و تحلیل میشود و در ادامه همتجربه کشور هند در زمینه توسعه های مشارکتی در قالب یک مطالعه موردی ارایه خواهد شد.

کلیدواژه ها:

توسعه مشارکتی ، توسعه پایدار ، حوزه آبخیز ، حفاظت آب و خاک ، منابع طبیعی