علی ربیع زاده - کارشناس ارشد تاریخ ایران باستان از دانشگاه آزاد شاهرود دبیر آموزش و پرورش شهرستان دامغان

ارداویرافنامه نام متنی پهلویست که به شرح معراج موبدی ساسانی به نام ارداویراف به بهشت و دوزخ پرداخته است ، کتاب در 101 فصل تدوین شده و بیشتر محتوای آن دینی می باشد ، در این تحقیق با بررسی ساختار های گوناگون کتاب و مشاهده هماهنگی مابین ارداویرافنامه با دیگر متون پهلوی نتیجه گرفته شد که این منبع در دوره ساسانی و احتمالا در زمان خسرو اول انوشیروان، توسط موبدان زرتشتی جهت پاسخ گویی به شبهات ایجاد شده در بین زرتشتیان از طرف موبدان نگاشته شده است ، این شبهات دینی به دلیل ظهور ادیان جدیدی مانند مانویت ، مسیحیت و مزدک بوده است که موبدان زرتشتی آنها را تهدیدی برای خود می پنداشتند ، همچنین مشاهده شد که برخی از بخش های کتاب از دیگر منابع ساسانی مانند : کتیبه کرتیر و اوستا اقتباس شده است ، این تحقیق نشان می دهد که ارداویرافنامه می تواند به عنوان یک منبع معتبر جامعه ساسانی مورد استفاده محققین قرار گیرد و محتوی کتاب بیشتر مشخص کننده ساختارهای جامعه ساسانی در قرون پنجم وششم میلادی می باشد . شیوه تحقیق در این طرح اسنادی _کتابخانه ای برپایه تحلیل محتوا می باشد و ابزار مورد استفاده نیز فیش برداری است.

ارداویرافنامه ، ساسانی ، متون پهلوی، آیین زرتشت