محمدحسین جعفری - استادیار دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد
رضا امین پور - دانشجوی دکتری تخصصی حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد

قلمرو اصل آزادی اراده ها محدود به متعاقدین عقود و قراردادها نبوده و می تواند به اشخاص ثالث نیز تسری پیداکرده و آن ها را تحت تاثیر اعمال حقوقی خود قرار دهد؛ به عبارت دیگر متعاقدین می توانند به صورت مستقل و یا به طور شرط ضمن عقد به نفع اشخاص ثالث حقی را قایل شوند که در نظام حقوقی کشور ما به تعهد به نفع اشخاص ثالث موضوع ماده 196 ق.م معروف گردیده است. در این مقاله تلاش هایی در جهت ساماندهی و تبیین تاثیر انحلال قراردادها بر حقوق مکتسبه اشخاص ثالث شده است و در مقام پاسخ به این سوالات بوده ایم که قرارداد تعهد به نفع اشخاص ثالث چه آثار حقوقی را برای متعاقدین قرارداد و اشخاص ثالث به وجود آورده و در صورت انحلال این قراردادها چه آثار حقوقی را می تواند بر حقوق مکتسبه اشخاص ثالث بگذارد، به این معنا که حقوق مکتسبه اشخاص ثالث تا چه اندازه متاثر از انحلال قرارداد منشا و اصلی خود می گردد. النهایه، به این نتیجه رسیده ایم که شخص ثالث برای انتفاع و اجرای حق خود از کلیه امتیازات و الزامات قانونی و قراردادی برخوردار می باشد و همچنین شخص مشروط له قراردادی، می تواند برای اجبار و الزام متعهد قراردادی از کلیه ضمانت اجراهای قانونی و قراردادی موجود استفاده کند و حق خویش را به اجرا درآورد و در صورت اقاله قرارداد منشا و اصلی هیچ گونه زیان و لطمه ای به حقوق مکتسبه اشخاص ثالث وارد نمی شود ولی در صورت بطلان و یا فسخ این قرارداد منشا و اصلی، حقوق اشخاص ثالث نیز به تبع ریشه و منبع خود (قرارداد) منحل و منتفی می گردد.

حقوق مکتسبه، اقاله، فسخ، بطلان، اشخاص ثالث