علیرضا دریازاده - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال ، دانشکده علوم و فنون دریایی
پریسا نجات خواه - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال ، دانشکده علوم و فنون دریایی
فرناز رفیعی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال ، دانشکده علوم و فنون دریایی
فریبرز جمال زاد فلاح - مدیرکل دفتر سواحل و تالابهای ساحلی کشور

ورود بارآلی و غیرآلی به میزان زیاد از رودخانه ها و فاضلابهای شهری و روستایی و صنعتی به دریا موجب تشدید فرایند یوتریفیکاسیون حوضه جنوبی سواحل دریای خزر شده است. به منظور تامین بخشی از اطلاعات مورد نیاز جهت برنامه ریزی مدیریتی سواحل ، وضعیت تروفی آن با سنجش میزان کلروفیل a فسفات کل و ازت کل ، داده های ماهواره ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی تعیین شد. داده های حاصل از اندازه گیری 3 پارامتر لیمنولوژیکی (کلروفیل a ، فسفات کل و ازت کل) از بهار تا پایان بهمن ماه 1392 به مدت 11 ماه ، در یک سامانه اطلاعات جغرافیایی وارد شد. با مشخص نمودن موقعیت ایستگاه های ده گانه در سواحل جنوبی دریای خزر واقع در استان گیلان از خشکرود تا آستارا و اندازه گیری و تعیین پارامترها بر روی نقشه دریای خزر در GIS وضعیت تروفی آنها از نظر کلروفیل a فسفات کل و ازت کل همچنین شاخص TSI تعیین گردیدند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که 39 درصد از سواحل جنوبی دریای خزر در محدوده آبهای استان گیلان الیگوتروف بوده و تنها 61 درصد از آن در دامنه مزوتروفی قرار دارد. مقایسه منحنی نرمال میزان فسفات کل در سواحل بخش جنوبی دریای خزر با استانداردهای OECD نشانگر گرایش بخشی از سواحل فوق از حالت الیگوتروفی به مزوتروفی می باشد که می تواند تهدیدی برای منطقه به حساب آید. عوامل برون زای مختلفی سبب تشدید روند یوتروفی شده اند که ضرورت برنامه ریزی جهت کنترل و کاهش سرعت روند را مطرح می سازند.

سواحل جنوبی دریای خزر ، یوتریفیکاسیون، کلروفیل a ، فسفات ، ازت ، GIS