عاطفه استادزاده - کارشناس ارشد رشته روانشناسی بالینی، علوم و تحقیقات تهران، واحد اصفهان، ایران.

دیابت نوع 2، یکی از شایع ترین اختلالات سایکوسوماتیک و سومین عامل مرگ و میر در جهان می باشد که عوامل روان شناختی و زمینه های فرهنگی_تربیتی در ایجاد و تشدید علایم آن نقش مهمی ایفا می کنند. پژوهش حاضر ازنوع توصیفی_تحلیلی به روش همبستگی به شکل مقطعی با هدف تعیین پیش بینی کیفیت زندگی براساس عوامل روانپویشی(روابط موضوعی اولیه) و عوامل فرهنگی_تربیتی (سبک های فرزندپروری) در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 مراکز بهداشتی درمانی شهرستان کاشان انجام گرفت. همچنین در کنار مطالعه و بررسی متغیرهای روانشناختی و فرهنگی، میزان همکاری درمانی این بیماران نیز به عنوان یک متغیر رفتارشناختی و روانشناختی در روند درمان نیز مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه بیماران مبتلا به دیابت نوع2 مراکز بهداشتی درمانی شهرستان کاشان(3600 بیمار دیابتیک) می باشد که تحت پوشش بیمه درمانی این شهرستان قرار گرفته اند. حجم نمونه ی پژوهش حاضر شامل 165 نفر از بیماران مبتلا به دیابت نوع2 شهرستان کاشان می باشند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده براساس نمونه در دسترس باتوجه به ملاک های ورود و خروج انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از چک لیست ویژگی های جمعیت شناختی محقق ساخته، مقیاس روابط موضوعی(بل و همکاران، 1986)، مقیاس کیفیت زندگیsf_36(منتظری و همکاران، 1384)، مقیاس سبک های فرزندپروری(خلیلی، 1386)استفاده شد. همچنین جهت بررسی همکاری درمانی بیماران از مقیاس ادهرنس (ابراهیمی، عمرانی فرد، 1394) نیز استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها بیانگر رابطه معکوس و غیر معنادار میان کیفیت زندگی با روابط موضوعی و سبک فرزند پروری بود. آنالیز داده ها تنها بیانگر رابطه مستقیم و معنادار بین کیفیت زندگی و همکاری درمانی می باشد و نتایج رابطه کیفیت زندگی با روابط موضوعی و رابطه همکاری درمانی با روابط موضوعی را با توجه سطح معنی داری شان بااندکی تامل و بحث بیشتر می توان مدنظر قرار داد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون نشان می دهد، تنها متغیر همکاری درمانی در پیش بینی کیفیت زندگی بیماران از تاثیر برخوردار است. با توجه به یافته های پژوهش حاضر، به نظر می رسد درکنار وجود آمادگی های زیستی و وراثتی در ابتلا به دیابت نوع 2 در افراد، باید نقش عوامل روانشناختی( و همچنین زمینه های رفتاری متاثر از فرهنگ همچون همکاری درمانی بیماران) در طول دوران رشد افراد را به عنوان پیش بینی کننده های روانی_اجتماعی اختلالات سایکوسوماتیک به ویژه دیابت نوع 2 مد نظر قرار داد.

دیابت نوع2، کیفیت زندگی، روابط موضوعی اولیه، سبک های فرزندپروری، همکاری درمانی، عوامل روانپویشی، عوامل فرهنگی_تربیتی