سولماز حدادی - کارشناس ارشد مهندسی کشاورزی - ترویج و آموزش کشاورزی
سیدمحمود حسینی - عضو هیات علمی دانشگاه تهران

با توجه به ماهیت پدیده خشکسالی و دامنه و ابعاد پیامدهای همه جانبه آن و ضرورت اتخاذ س ایستها و رهیافتهای موثر تلفیقی و مشارکتی برای مقابله با آن , ترویج کشاورزی به اقتضای ماهیت و مفهوم خود قطعا0 باید نقش و رسالت محوری در این رابطه داشته باشد . خشکسالی ضمن اجتناب ناپذیر بودن از نظر وقوع , پدیده ای می باشد که می توان با اتخاذ تدابیر و ایجاد تسهیلات لازم به لحاظ استفاده از شیوه های علمی در پیش بینی آن , و بکارگیری مجموعه روشهای اصولی و موثر با آن مقابله و مدارا نمود ؛ پیش آگاهی های لازم در مورد احتمال وقوع خشکسالی و اتخاذ س ایستهای کشت مقتضی , استفاده از ارقام محصولات و بذور مقاوم به خشکی , استفاده بهینه از آبهای موجود و تدابیر لازم برای افزایش ذخایر آبهای زیر زمینی و مخازن سدها , روشهای اصولی برای حفظ رطوبت خاک و استفاده از اصول و روشهای دیمکاری , استفاده از دانش و تجربه غنی بومی روستاییان و کشاورزان و جلب مشارکت آنها در برنامه های مختلف مدیریت و کنترل خشکسالی مقابله و پیامدهای آن را تعدیل نمود . با توجه به اولویت فعالیتهای آموزشی و اطلاع رسانی چنین برنامه ای که ماهیت ترویجی دارد و نیز نظر به ماهیت منحصر به فرد بودن علم /رشته / سازمان ترویج در بین تمامی علوم , رشته های و سازمانهای اجرایی کشاورزی و توسعه ای به لحاظ فرا - رشته ای و فرا- سازمانی بودن خود , ترویج کشاورزی به مفهوم اصولی و واقعی آن , می تواند به عنوان یک مولفه و رکن محوری در چنین برنامه جامع ملی مطرح باشد . در این مقاله برای ایفای موثر نقش و تحقق رسالت ترویج ، الگوی موردنظر باتوجه به ارکان هفتگانه ترویج طراحی و تدوین می گردد.

مدیریت خشکسالی، ترویج کشاورزی، رهیافت های مقابله با خشکسالی