افشین نگین تاجی - دانشجو کارشناسی ارشد سازههای هیدرولیکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد استهبان، فارس
تورج سبزواری - دانشیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد استهبان، فارس
علی طالبی - دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد

از مسایل مهم در بحث حوزههای آ6بخیز، تخمین میزان فرسایش و کنترل و مدیریت آن میباشد، فرسایش خاک علاوه بر از بین بردن خاک زراعی در بالادست، موجب وقوع سیلابهای مخرب در پایین دست شده و همچنین رسوب همراه با جریانهای سطحی باعث کم شدن ظرفیت مخازن سدها و بندها شده و تغییرات مرفولوژی شدیدی در رودخانهها و نهرها ایجاد میکند. در بحث فرسایش وتولید رسوب در دامنهها، کمیت دلخواه، میزان دبی رسوب در پایین دست و تغییرات آن در طول دامنه و پارامترهای معلوم، همان عوامل موثر در پیدایش فرسایش مانند عوامل اقلیمی، خصوصیات خاک، توپوگرافی دامنه و غیره میباشد. هدف اساسی این پژوهش بررسی اثر هندسه دامنهها بر روی میزان فرسایشپذیری در دامنههای مرکب با استفاده از معادله جهانی فرسایش میباشد. در اینتحقیق با در نظرگرفتن هندسه سه بعدی دامنههای مرکب که شامل شکل پلان دامنه (همگرا، واگرا، موازی) و انحنا پروفیل دامنه(مقعر، محدب و صاف) میباشد مدلی جهت ارتباط پارامتر توپوگرافی، با فرسایشپذیری به کار گرفته شده است. در این تحقیق دامنه-های مرکب را براساس شکل سه بعدی آنها که متشکل از پروفیل طولی یا انحنای پروفیل و شکل دامنهها بود به 9 دامنه مرکب مشخصه تعریف کرده و با استفاده از رابطه جهانی فرسایش (USLE (با توجه به9 دامنه مرکب به تحلیل تاثیر پارامتر توپوگرافی بر میزان فرسایشپذیری در دامنههای مرکب پرداخته شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهدکه میزان فرسایشپذیری در دامنههای-مرکب متاثر از هندسه (توپوگرافی) دامنه میباشد، بطوریکه دامنههای محدب، مقعر و صاف با شکل پلانهای مختلف، سه شکل خاص از منحنی غلظت رسوب را تشکیلمیدهند و تاثیر توپوگرافی بر میزان فرسایشپذیری در دامنههای محدب بسیار بیشتر از دامنههایصافو مقعر میباشد. و همچنین تاثیر توپوگرافی بر میزان فرسایشپذیری در دامنههای صاف بیشتر از دامنههای مقعر میباشد وهمچنین تاثیر توپوگرافی بر میزان فرسایشپذیری در دامنههای همگرا بیشتر از موازی و در دامنههای موازی بیشتر از دامنههای واگرا میباشد

دامنههای مرکب، فرسایش، فاکتور توپوگرافی، معادله جهانی فرسایش(USLE)