بازنگری مطالعات مکانیابی و اولویت بندی بهره برداری از پایانه های نیمه متمرکز شهری تهران

امروزه با گسترش شهرها و ازدیاد جمعیت، خصوصا در کلانشهرهایی مانند تهران، نیاز به یک شبکه منظم در حمل و نقل عمومی بیش از پیش احساس میگردد. افزایش ترافیک،طولانیتر شدن زمان سفر، افزایش مصرف سوخت، آلودگی هوا، آلودگی صوتی، مسایل بهداشتی و عوارض روحی روانی بخشی از نتایج افزایش جمعیت در کلان شهر هایی مانند تهران است) 1(. از آنجا که یکی از مهمترین بخشهای حملونقل اتوبوسرانی میباشد لذا ایجاد پایانههایی که کارایی لازم را در جهت تسهیل سفر به مسافران ارایه کند اهمیت بسزایی دارد. جهت بهره برداری بهینه از این سیستم، جانمایی این قبیل ترمینالها مورد توجه ویژه می باشد. لذا با روشهایعلمی سعی بر این داریم تا بهترین مکان، برای مکانیابی را ارایه نماییم. برخی از مشکلات که ممکن است باعث پایین آمدن سطح خدمت در یک سیستم اتوبوسرانی و در نتیجه پایین آمدن تقاضا برای آن شود را میتوان بهشکل زیر تقسیمبندی کرد: .1 عدم دسترسی مناسب به شبکه اتوبوسرانی .2 عدم تطابق مسیر خطوط با مسیرهای مورد نیاز مسافرین .3 تعدد تعویض خطوط .4 زمان انتظار طولانی و در نتیجه ایجاد صفهای طولانی در ایستگاهها .5 سرفاصله زمانی نامنظم بین ورود اتوبوسها و به دنبال آن افزایش زمان انتظار.6 عدم وجود تعداد اتوبوسها متناسب با تقاضای خطوط این مشکلات را میتوان ناشی از کمبود امکانات و منابع، برنامهریزی نامناسب برای تخصیص منابع و زمانبندی و عدم مدیریت صحیح دانست. به عبارت دیگر اضافه کردن امکانات و منابع تنها راه بهبود سیستماتوبوسرانی و افزایش تقاضای آن نیست. بلکه در بسیاری از مواقع اصلاح سیستم و استفاده بهتر از منابع، میتواند نقش موثرتری در بهبود بازدهی سیستم اتوبوسرانی داشته باشد. ولی این بهبود نیازمند استفاده از یک روش برنامهریزی مناسب برای طراحی سیستم اتوبوسرانی است. مدیریت تقاضای حمل و نقل،اغلب سبب کاهش حجم.) کل ترافیک وسایل نقلیه شده و سفرها را بر اساس ارزش سفر و هزینه های سفر اولویت بندی می کند) 2 مسیله طراحی سیستم حمل و نقل همگانی از جمله سیستم اتوبوسرانی، یکی از مسایل پیچیده دربرنامهریزی حمل و نقل می باشد که شامل ویژگیهای مختلفی است. از یک دیدگاه می توان این مسیله را به دو بخش عمده تقسیم کرد: الف تعیین ساختار شبکه شامل موارد زیر: - .1 تعیین تعداد و محل پایانههای عمده )محل ابتدا و انتهای خطوط(.2 تعیین مسیرهای خطوط )مسیریابی( ب تعیین برنامه عملکردی سیستم شامل: - .1 تخصیص ناوگان به مسیرها .2 زمانبندی و برنامهریزی حرکت وسایل نقلیه