سلما حایری - عضوهییت علمی موسسه آموزش عالی آپادانا
ساناز حایری - عضوهییت علمی دانشگاه شیراز

معماری یک بناهمواره مرتبط باکارکردآن بود ه است.بررسی حرکت تقویمی خورشیددرجهت ایجادنظم درزمان،تعیین اوقات وتعیین زمان برگزاری مراسم آیینی،نیازمندابزارومکان یابی ویژهای است که به لحاظ جغرافیایی ومکانی بتواندپاسخگویی بهتری به علم شناخت خورشیدوافلاک داشتهباشد.این مقاله به مطالعه شیوههای گاهشماری وبناهای مختص آندرایران پیشازاسلامی پردازد. پرسش اساسی پژوهش آناست که علم گاه شماری ونجوم چه تاثیری برایجادبناهای معماری گذاشته است لذاتلاش نگارنده برآن است که بتوان بهکارکرد های تقویمی بناهای شاخصی که کارکردی بهجزگاهشماری دارند،نیزدستیافت،وشیوههای مختلف معماری متاثرازگاهشماری راشناخت و معرفی نمود.برای پاسخ بهپرسش تحقیق،بامرورسابقه موضوع،مفاهیم مرتبط ونمونههای شناختهشده تحلیل وبررسی میشود.باتوجه به اینکه گاهشماری درایران پیشازاسلام شکل گرفته است وپس از اسلام تکمیل میگردد، دراین تحقیق باتوجه بهتنوع وگستردگی موضوع، صرفابهبررسی بناهای ایران پیش ازاسلام پرداخته میشود.

تقویم خورشیدی، بناهای گاهشمار، معماری ایرانی، ایران پیش از اسالم، رصد خانه، چارتاقی