محمدعلی احمدیان - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد
علی اسماعیل زاده - دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
سعید پرندآور - دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

امروزه جهان عرب با گسترش خارق العاده شهرها و با تغییراتی که با شهرنشینی حاصل می شود، متمایز می شود. در طول سه دهه اخیر شهرهای کشورهای حوزه خلیج فارس به خاطر تغییرات و دگرگونی های پی در پی در نوع رشد شهرهایشان از درون گرایی به برون گرایی، شاهد تغییرات چشمگیری در مورفولوژی آن ها بوده اند. پس از کشف نفت نخستین تغییرات در مورفولوژی این شهرها به سمت برون گرایی رخ داد. روش تحقیق در مقاله حاضر، توصیفی و تحلیلی موردی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای تدوین شده است. هدف مقاله حاضر، بررسی و تحلیل آثار و نتایج جهانی شدن بر مورفولوژی شهرهای بحرین از تغییر سیستم درون گرایی به برون گرایی می باشد به نظر می رسد با توجه به پیشینه فرهنگی و تاریخی مردم بحرین، آثار فرایند جهانی شدن بر مورفولوژی شهرهای این کشور نتایج متفاوتی به همراه داشته است. نتایج نشان می دهد، فرایند جهانی شدن دارای ابعاد و اثرات گوناگونی است و در این بین بحرین با تغییر اساسی در مورفولوژی دو شهر اصلی خود یعنی منامه و محرق منعکس کننده و سه مرحله از تغییرات بوده است، بنابراین ضروری است تا دیگر کشورهای مسلمان نیز با این جریان برخورد منطقی داشته باشند؛ به گونه ای که نه آنچنان محو جذابیت ها و زرق و برق های آن شوند و با فرهنگ خویش بیگانه گردند و نه آنچنان درهای خود را به روی آن ببندند و خود را محصور در آداب و سنن خود نمایند به گونه ای که با هرگونه نوآوری و تجدد به مخالفت برخیزند.

جهانی شدن، رشد شهری، مورفولوژی شهری، درون گرایی، برون گرایی، بحرین