بررسی رویکرد تمدن اسلامی بر روند گسترش بیمارستانها و مراکز درمانی دردوران آل بویه

دولتهای اسلامی از همان آغاز پیدایش اسلام با توجه به امکانات موجود در عصر خویش درزمینههای درمان، پرستاری ازبیماران و آمادهسازی مکانهای خاص جهت نگهداری از انواع بیماران که بعدها به بیمارستان معروف شد، اهتمام ویژهای داشتند، به گونهای که در مسایل تخصصی هر یک ازمقوله های درمان، دارو، مراقبت ومراکز درمانی با تمام توان جهت رشد وتوسعه آن با بهرهگیری از دانش گذشتگان و افزودن تجربیات خود نیز گامهای اساسی برداشتند و اقدام به انتقال آن به نسلهای بعدی نمودند. نوآوریهای مسلمانان در این زمینه بسیار گرانبها وتحسین برانگیز است؛ بنابراین، میتوان بیمارستان را یکی ازنمادهای ارزشمندعلمی تمدنیدانست که با حوزه سلامت فردی واجتماعی ارتباط مستقیمی داشته است. آنچه در این پژوهش از ژرفای تاریخ تمدن اسلامی به صورت ویژه مورد توجه قرار میگیرد، بررسی مراکز درمانی و انواع آن دردولتآلبویه؛ یعنی فاصله زمانی 334 تا 447 ه ق (946-1055 م) است که به عنوان نقطه اوج تمدن اسلامی دردوره حاکمیت ایرانیان شیعیمذهب به پیروی از سیره نیکوی پیامبر اکرم (ص) در امر بهداشت، مدیریت درمان ومراکز درمانی درراستای سلامت فردی واجتماعی مورد توجه بوده است. البته تمدن اسلامی به نوبه خود به نشر فرهنگ پزشکی از طریق نقل آثار طبیبازمانده از امتهای پیشین و نیز بنیاد پایگاههای علمی به منظور تربیت پزشکان توجه داشته است. یکی از جلوههای برجسته در تمدن اسلامی، ساخت و گسترش بیمارستانها در سراسر جغرافیای سرزمینهای اسلامی است. این مقاله در رابطه با تنوعمراکز درمانی به لحاظ انواع بیماریها، هزینههای درمانی، تامین دارو، مراقبتهای دوره درمان، ساخت ومهندسی بناهای بیمارستانی، بهرهوریهای آموزشی از این مراکز، در این مقطع تاریخی از تمدن اسلامی دستاوردهای ارزندهای به دست میدهد که متفاوت با دیگر جوامع وحتی دورههای پیشین جهان اسلام است.

کلیدواژه ها:

بیمار ، بیمارستان ، مرکز درمانی ، تمدن اسلامی ، دولت آلبویه