طبری و اختلاف قرایت در آیات الاحکام عبادی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دوفصلنامه علوم قرآن و حدیث، دوره: 48، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JQHS-48-2_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 346
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

روح الله نجفی

استادیار دانشگاه خوارزمی

چکیده

مقاله حاضر به بررسی نحوه تعامل طبری با پدیده اختلاف قرایت در ذیل آیات الاحکام عبادی می پردازد و نشان می دهد که وی به عنوان یکی از چهره های شاخص و متقدم تفسیر نگاری، به نیکی برای خویش، حق داوری و اختیار نمودن وجهی از میان وجوه متعدد قرایات را قایل است. بدینسان مفسر ما گاه یک قرایت را به صورت مطلق اختیار کرده و قرایت مقابل آن را - به صراحت یا به تلویح- کنار می نهد. (گزینش مطلق) گاه نیز از میان دو قرایت مختلف، یکی را ترجیح داده ولی قرایت مرجوح را از عرصه قرایت های مجاز نمی راند. (گزینش نسبی) در مواضعی هم، هر دو قرایت مختلف را صواب تلقی کرده و میان آن ها، انتخابی انجام نمی دهد. (پذیرش بی گزینش) افزون بر این سه، گاه طبری صرفا به گزارش اختلاف قرایت اکتفا نموده بی آنکه در این باره داوری خود را بیان دارد. از دیگر سو، مفسر ما برای گزینش مطلق یا نسبی یک قرایت به معیارهای ذیل استشهاد می جوید: اجماع قاریان معتبر، استفاضه و شهرت قرایت، رسم الخط مصاحف مسلمانان، اتقان معنایی-تفسیری آیه، ضوابط نحوی- بیانی، روایات سبب نزول، روایات حکایتگر قرایت رسول (ص) و گویش فصیح تر ومشهورتر. و در این میان، مهم ترین و پرکاربردترین معیاری که مفسر ما در داوری های خود بدان تکیه دارد، اجماع قاریانی است که وی ایشان را حجت می خواند.

کلیدواژه ها

اختلاف قرایت، اختیار قرایت، طبری، جامع البیان، آیات الاحکام

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.