روح الله نجفی - استادیاردانشگاه خوارزمی

با نگاشته شدن و رسمیت یافتن مصحف عثمانی و لازم شمرده شدن قرایت قرآن بر وفق رسم الخط آن، به تدریج مصاحف دیگر از جمله مصحف ابی بن کعب ، صلاحیت تلاوت شدن را از دست دادند. با این همه، مصحف عثمانی نیز قاریان و قرایت هایی مختلف یافت و ابوبکر بن مجاهد در قرن چهارم، قرایت هفت قاری منتخب خویش را در کتاب السبعه عرضه داشت. از دیگر سو، بزرگانی نظیر ابن خالویه، مکی بن ابی طالب، زمخشری، شیخ طوسی و... چون در مقام مقایسه و رجحان نهادن میان قرایت های قاریان هفت گانه برآمدند، قرایت ابی بن کعب را از یاد نبردند بلکه در مواضع متعدد، با استشهاد بدان، وجهی از وجوه قرایت های هفت گانه را موید داشتند و قرایت ابی را حجت برخی از قاریان منتخب ابن مجاهد دانستند. تحقیق حاضر با عرضه بیست نمونه از استشهادهای اهل فن به قرایت ابی در مقام ترجیح میان قرایت های قاریان هفت گانه، مسجل می سازد که قرایت ابی، در فرایند تشخیص متن قرآن، نقشی انکارناپذیر داشته است.

قرایت قرآن، اختلاف قرایت، ابی بن کعب، قرایت ابی، قرایت ھای ھفت گانه، احتجاج بر قرایت، ترجیح قرایت