مجید دهمرده - عضو هیات علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور زابل
سعید یزدانی - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
محمود سلوکی
عیسی پیری - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور دانشگاه زاهدان

بی‌تردید اهمیت تالابها در کاهش فقر و بیکاری و کاهش مهاجرت حاشیه‌نشینان تالابها روشن است. این مطالعه به بررسی نقش تالاب هامون در مانده‌گاری حاشیه‌نشینان، ضمن بررسی و تحلیل روند مهاجرت و ترکیب جمعیتی شهرستان مرزی زابل به اهمیت تالاب هامون زنده و نقش آن بر مانده‌گاری حاشیه‌نشینان پرداخته است. نتایج حاکی از تاثیر منفی خشکسالی بر مانده‌گاری مردم حاشیه‌نشین تالاب و در نتیجه افزایش مهاجرت حاشیه‌نشینان و رشد جمعیتی افاغنه در منطقه داشت. بررسی روند افزایش جمعیت افغانها طی سالهای 1345 تا سال 1380 یعنی در طی یک دوره 35 ساله، خطر حضور افغانها در مناطق حاشیه‌ای تالاب را به وضوح نشان می‌دهد. این بررسی نشان می‌دهد که جمعیت افغانها از 0.14 درصد جمعیت سیستان در سال 1345 به 23.4 درصد جمعیت سیستان در سال 1380 رسیده است. از طرفی خشکسالیهای اخیر روستائیانی که هیچ گونه فعالیت کشاورزی ندارند را مجبور به ترک زمینهایشان نموده و همزمان باعث افزایش بیکاری حاشیه‌نشینان، (کاهش خانوارهای شاغل در حاشیه تالاب هامون از حدود 20000 خانوار به کمتر از 1000 خانوار) و مهاجرت افراد روستایی از روستاها به سمت شهرها جهت یافتن کار شده است. از دیگر سو بعد از ناامید شدن از یافتن کار در شهر مجبور به ترک منطقه به سایر نقاط کشور می‌شوند.