احمد ملایی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، مدرس مرکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی زاهدان
حکیمه بحرینی - کارشناسی ارشد ادبیات فارسی، دبیر آموزش و پرورش عشایر سیستان و بلوچستان

پژوهشهای ساختارگرا ، به شناخت ذهن انسانها و فرهنگهای مختلف با توجه به تحلیل روایتهای قصه و داستان میپردازد. یکی از روشهای تجزیه و تحلیل ساختاری روایت، شیوهای است که تزوتان تودوروف بلغاری مطرح میکند . این روش بر تحلیل نحو روایت تاکید دارد و واحدهایی سازا همچون؛ گزاره، زنجیره، کنش، نهاد و صفت را به عنوان عناصر اصلی در روایت مطرح میکند. تودوروف مناسبتی میان مفهوم ادبیات و شیوهی بررسی ساختاری برقرار کرده است.داستان هندی مهپاره ، اثری قدیمی در زبانسانسکریت است و همچون اغلب داستانهای هندی از شیوهی داستان در داستان بهره برده و برای فارسی زبانها یادآور اثری دلنشین همچون خسرو و شیریننظامی گنجه ای است. در این پژوهش، داستان عاشقانهی مهپاره بر مبنای نظریات ساختارگرایانه تزوتان تودوروف بررسی و تحلیل شد و با مشخص نمودن گزارههای هر حکایت مشخص شد که الگوی ویژهی تودوروف یعنی گذر از حالتی متعادل به حالتی نامتعادل در این داستان هندی مشهود است.

مهپاره، تودوروف، ساختارگرایی، گزاره، کنش