مرضیه حبیبی - کارشناس ارشد اکوتوریسم، دانشکده گردشگری، دانشگاه علم و فرهنگ،

یکی از رویکردهای اساسی در کالبد شهرها از دیدگاه مدیریت شهری، افزایش امنیت و کاهش خسارت های مخاطرات طبیعی ( نشست زمین، زمین لرزه، سیل و...) و مخاطرات انسانی ( جنگ، بمباران ها، تروریسم و... ) در محیط های شهری است که لازم است این موضوع در قالب فعالیتهای سخت افزاری ( اقدامات فیزیکی ) و نرم افزاری ( آگاهیرسانی و آموزشی شهروندان ) یک شهر مورد بازنگری قرار گیرد. از سوی دیگر مروری بر مفاهیم پیشینه شهر و شهرنشینی و موضوع سنتی دفاع شهری، باعث شد که این مقوله بار دیگر مورد توجه مدیران و برنامه ریزان شهری قرار گیرد. به طور کلی توجه مدیران و مسیولان هر جامعه ای به طرح های پدافند غیرعامل زمینه های لازم را برای پیشبرد این رویکرد در راستای ارتقای مفهوم ایمنی و امنیت شهری و آسیب شناسی امنیت شهری فراهم می سازد. این نوشتار تلاش دارد مروری بر کاربردهای پدافند غیرعامل در عرصه مدیریت شهری بپردازد و ضرورت های آن را مورد مطالعه قرار دهد. نتایج مطالعه نشان داد رویکرد پدافند غیرعامل در مدیریت شهری شامل اقداماتی است در دو بخش اصلی کوتاه مدت و بلندمدت ( از قبیل مکانیابی تاسیسات، استتار، امداد رسانی و...؛) که در صورت عملی شدن از سوی نهادهای اجرایی، کارایی مدیریت شهری را ارتقا می دهد. این در حالی است که این رویکرد در حال حاضر نتوانسته به سازماندهی و مراحل اجرایی دست پیدا کند و صرفا در مقیاس تک بنا و مباحث ساخت و ساز و معماری باقی مانده و در عرصه ها و رویکردهای کلان شهرسازی و مکان یابی ها جایگاه واقعی، قانونی و تخصصی خود را نیافته است.

مکان یابی ایمن، مخاطرات محیطی، مدیریت شهری، مدیریت بحران، شهرسازی پایدار پدافند غیرعامل