سرنوشت نظام اخلاقی مولانا در پرتو نظریه ی بی اعتمادی به انسان

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: سومین همایش متن پژوهی ادبی (نگاهی تازه به آثار مولانا)
  • کد COI اختصاصی: MATNPAGOOHI03_160
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 837
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدمهدی حاتمی

دانشجوی دکتری فلسفه؛ دانشگاه اصفهان

چکیده

ما در پرتو این تز که دیدگاه انسان شناسانه ی یک نظریه پرداز اخلاق، در صورت بندی نظاماخلاقی او موثر است؛ به بررسی تاثیر دیدگاه انسان شناسانه ی مولوی در نظام اخلاقی اواقدام کرده ایم. به این منظور از چهار دیدگاه انسان شناختی خوش بینانه، بدبینانه، ترکیبیو خنثی، نام برده ایم و با توسل به شواهد موجود در کتاب مثنوی معنوی نشان داده ایمکه مولانا قایل به یک سنخ انسان شناسی بدبینانه است. مولانا، انسان منتزع از دین درگیردر زندگی روزمره یا بنا به تعریف ما انسان طبیعی را، غالبا متصف به صفات مذموم اخلاقیمی داند. این دیدگاه بدبینانه ی مولانا به انسان در حالت زندگی عرفی، منجر به بی اعتمادیاو به انسان گردیده است. بی اعتمادی مولانا به انسان سبب شده که وی مبنای نظام مطلوباخلاقیاش را در جایی غیر از عالم انسانی و روابط موجود در آن جستجو کند. مولانا، تنهامبنای غیرانسانی نظام اخلاقی را دین وحیانی می داند که ریشه در علم و ارادهی الهیدارد. لذا بدبینی مولانا به انسان طبیعی، منجر به طرد مبنای انسانی قابل اعتماد برایاخلاق و پذیرش یک مبنای دینی شده است. انسان شناسی بدبینانه و نیز حواله ی اخلاقبه دین، نقده ایی را به نظام اخلاقی مولانا وارد می کند؛ برخی از این نقدها به نحویاجمالی در مقاله ی حاضر بیان شده است.

کلیدواژه ها

مولانا، مثنوی معنوی، انسان شناسی، اخلاق، دین

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.