خوانش حکایت شیخ صنعان از منظر نظریه ی ژاک لکان

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: سومین همایش متن پژوهی ادبی (نگاهی تازه به آثار مولانا)
  • کد COI اختصاصی: MATNPAGOOHI03_138
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1072
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نرگس صالحی

دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات تطبیقی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

بررسی متون از منظر روانکاوی یکی از رویکردهای نوین در چند دهه ی اخیر است کهموجب پیوند میان ادبیات و روانشناسی شده است و همچنین باعث گسترش استفاده ازنظریات روانکاوی در بررسی و تحلیل متون ادبی گردیده است. یکی از نظریه پردازان اینحوزه ژاک لکان، روانکاو فرانسوی است که با بهرهگیری از نظریات فروید در روانشناسیو سوسور در حوزه ی زبانشناسی ساختاری و استراوس در حوزه ی مردم شناسی، نظریه یجدیدی را مطرح کرد که در ادبیات نیز کاربرد فراوانی دارد. نظریه ی لکان از سه ساحتخیالی، رمز و اشارت و واقع تشکیل شده است که بی شباهت با مراحل سیر و سلوکعرفانی نیست. بر همین مبنا یکی از مشهورترین داستان های عرفانی در ادبیات فارسی بهجهت تطبیق با این نظریه انتخاب شده است. در پژوهش حاضر، حکایت شیخ صنعان از منظر آرای لکان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و تحولات روحی شیخ صنعانو همچنین دختر ترسا بر مبنای این نظریه سنجیده شده است. شیخ صنعان و دختر ترساهر سه مرحله را با توجه به ظرفیت وجودی خود طی کردهاند و تنها دختر ترساست کهپس از درک ساحت واقع، دیگر حضور ندارد؛ زیرا این امکان برای او فراهم نیست که برسد.

کلیدواژه ها

ژاک لکان، شیخ صنعان، ادبیات، روانشناسی، مطالعات تطبیقی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.