زهره لک - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی

انواع مختلف ادبی از جمله ادبیات غنایی ، حماسی ، تعلیمی و عرفانی هر کدام برای بیانمفاهیم و مقاصد مورد نظر خود زبان ویژه ای دارند و در شکل گیری هر کدام از این زبانها عناصر متعددی نقش دارد که یکی از این عناصر بلاغت است. با بررسی یک متن ازجهت علم معانی می توان میزان و چگونگی اثرگذاری آن را بر مخاطب تعیین کرد. اینمقاله به دنبال این است تا نشان دهد که مولانا برای بیان اندیشه های عرفانی خود از چهابزار بلاغی استفاده کرده است. به این منظور داستان موسی و شبان مثنوی از حیث عناصربلاغی مورد بررسی قرار گرفته است .این عناصر بلاغی به دو دسته ی خبر و انشاء و عواملبرجسته سازی کلام تقسیم شده و مشخص شده است که آیا در به کارگیری هر یک ازاین عناصر مقتضای حال گوینده و مخاطب رعایت شده است یا نه. با بررسی این عناصرشیوه مولانا در به کارگیری بلاغت برای تاثیر گذاری کلامش نشان داده شده است.

مولانا، موسی و شبان، بلاغت، معانی، معانی ثانویه