بازخوانی معرفت شناختی مقدمه ی دفتر اول مثنوی

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 648

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

MATNPAGOOHI03_018

تاریخ نمایه سازی: 13 شهریور 1396

چکیده مقاله:

یکی از کارآمدترین شیوه های خوانش و فهم مثنوی، شیوه ی تفسیر مثنوی با مثنویاست. در چنین خوانشی، خواننده و مفسر به افق اندیشگانی مولف و اتمسفر فکری اوبهتر نزدیک می شود. این نوع تفسیر مستلزم نگاه به جزء و ارتباط با کل و فهم کل درپیوند با جزء است که خود روشی هرمنوتیکی است. مولانا در ابتدای هر دفتر مقدمهخطابه گونه ای به نثر و به زبان عربی و فارسی نگاشته است که کلید فهم مضامین اصلیهر دفتر در گرو توجه به این گفتارها و خوانش تامل برانگیز آنهاست. این مقدمه هایآغازین علیرغم اهمیت بسیاری که در تفسیر مثنوی دارند، مورد توجه مثنوی پژوهانقرار نگرفته و حتی در برخی از نسخه های مثنوی به فرض الحاقی بودن آنها ثبت وضبط نشده اند. از این رو موضوع این جستار تحلیل و واکاوی معناشناختی این مقدمه هاو نقش آنها در تفسیر جهان متن مثنوی و اندیشه ی مولوی است. به دلیل گستردگیزمینه ی بحث، در این مقال تنها مقدمه ی آغاز دفتر نخست را تحلیل کردیم و نشاندادیم که این مقدمه در حقیقت بیانیه ی عرفانی مولانا در معرفی کلان متن مثنوی وجهان اندیشگانی خود اوست. برخی از مباحث کلیدی و بنیادین این مقدمه که زمینه یتفسیر بسیاری از دیدگاه های مطرح در مثنوی را فراهم می کند از این قرار است: ارایهروش شناسی مثنوی و شیوه ی تفسیر آن براساس دیدگاه باطن گرای مولوی؛ مخاطب-شناسی و ارتباط آن با شیوه ی فهم مثنوی؛ چهره شناسی معرفتی حسام الدین چلبی ونقش او در آفرینش مثنوی، محاکات مثنوی با قرآن در ساختار و اسلوب و نشان دادنوجوه سنخیتی میان این دو متن به زبان استعاره و ...

کلیدواژه ها:

مثنوی معنوی ، تفسیر متن با متن ، مقدمه ی دفتر نخست ، مضمون یابی ، جهان معرفتی مولانا ، ارتباط مقدمه با متن

نویسندگان

بتول واعظ

استادیار دانشگاه علامه طباطبایی