کاوه رستم پور - دانشجوی دکتری معماری دانشکده معماری پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران

در سالیان اخیر نقدهای فراوانی متوجه آموزش معماری کشور بوده است که با توجه به محوریت طراحی، نقدها نیز بیشتر بهفرآیند طراحی پرداخته اند و از تاثیر سایر دروس که نقش معرفت بخشی دانشجو برای طراحی را بر عهده دارند چشم پوشیشده است. در حالی که مطالعه ی جداگانه ی این حوزه بدون در نطر گرفتن سایر مطالب، باعث عدم ارتباط متقابل بین دروسعملی و نظری گشته است. لذا این مقاله سعی دارد با نگاهی جامع به آموزش معماری، آن را در دو حوزه ی کلی شناخت وطراحی تقسیم بندی نماید و با استفاده از ویژگی های هر یک به ارایه ی رهنمودهایی در حوزه ی آموزش معماری بپردازد.طراحی به عنوان ستون فقرات و شناخت شامل کلیه ی مباحث نطری و مهارتی مورد نیاز در طراحی می باشد. در این راستا بهوسیله ی روش توصیفی تحلیلی و با توجه به ابزار و مراتب شناخت انسان (حسی، عقلی و شهودی) از محیطپیرامون (طبیعی،انسانی،مصنوع و ماورایی) و انطباق آن با آموزش معماری، سرفصل دروس را مورد واکاوی قرار می دهد و نشانمی دهد شناخت انسانی و ماورایی کمترین سهم را در برنامه ی درسی کارشناسی معماری دارد که با اصلاح سرفصل ها و یاتعریف دروسی جدید قابل جبران است. همچنین با ترکیب مراتب شناخت و مراحل طراحی (خیالی، عقلی، شهودی)، پنج روش ازابتدایی ترین تا پخته ترین حالت (حسی- خیالی،عقلی- خیالی،عقلی محض،عقلی- شهودی،شهودی محض) را پیشنهاد می نمایدکه سه مورد اول آن می تواند در دروس طراحی دوره ی کارشناسی معماری مورد استفاده قرار گیرد.

آموزش معماری ، محیط، شناخت، طراحی