احسان خدیو - گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

اکوسیستم های جنگلی یکی از رقابتی ترین سیستم های طبیعی جهان هستند. تمامی ارگانیسم ها در این اکوسیستم از باکتری های خاکی گرفته تا تاج درختان، در رقابت با یکدیگر هستند. در چنین اکوسیستم هایی رقابت بین درختان آنچنان شدید است که حلقه های درختان قادر به نشان دادن تغییرات اقلیمی نیستند. در این بررسی تاثیر رقابت بر رابطه اقلیم و حلقه درختان مورد بررسی قرار گرفت. هدف از این پژوهش آن است که مشخص شود کدامیک از گروه درختان (غالب یا مغلوب) در جنگل های همسال خالص نویل بهتر می توانند اثرات اقلیمی را منعکس کنند. بر همین اساس 10 نمونه از درختان غالب و مغلوب توده به طور تصادفی انتخاب شد. با استفاده از ابزارهای آزمایشگاهی عرض حلقه های هر درخت مورد اندازه گیری قرار گرفته و رابطه آن ها با اقلیم با استفاده از روش همبستگی بررسی شد. نتایج حاکی از آن بود که عرض حلقه ها بیشترین همبستگی را با حداقل و میانگین دما در طی اکتبر سال گذشته تا سپتامبر سال جاری دارند. بیشترین ضریب همبستگی میان حداقل دمای ماه مارس و حلقه ها با ضریب همبستگی 0/78- برای درختان مغلوب و 0/27- برای درختان غالب مشاهده شد. پس از آن، حداقل دمای فوریه و دسامبر سال گذشته نیز بیشترین همبستگی را با عرض حلقه ها داشتند. ضریب همبستگی ماه فوریه با عرض حلقه های درختان مغلوب و غالب به ترتیب برابر با 0/75- و 0/18- بوده و همبستگی ماه دسامبر سال گذشته به ترتیب 0/76- و 0/4- تعیین شد. در مجموع، این پژوهش نشان داد که حساسیت درختان مغلوب به شرایط نامساعد اقلیمی بیشتر از درختان غالب در توده جنگلی می باشد.

نویل، رقابت، رویش درخت، جنگل، اقلیم