افشین سفاهن - گروه چغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه پیام نور ، واحد تهران جنوب ، تهران ، ایران
صالح رشوند - جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، آمایش شهری ، دانشگاه پیام نور ، واحد تهران جنوب ، تهران ، ایران

مردم شهر زنجان با توجه به پیشینه تاریخی و فرهنگی و با توجه به جغرافیا و اقلیم خاص خود همواره در بحث مشارکت در امور اجتماعی قابل قبول ظاهر شده اند. بنابراین با آموزش و افزایش مشارکت مردمی می توان در مدیریت مواد زاید از اثرات اقتصادی، زیست محیطی و ... بر شهر و شهروندان کاست. هدف اصلی این تحقیق سنجش نقش مشارکت های مردمی در ساماندهی پسماندهای جامد خانگی شهر زنجان می باشد. روش تحقیق این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش، مبتنی بر روش های پیمایشی (پرسشنامه) و اسنادی است. نوع پرسشنامه از نوع خانواری و با توجه به محدودیت های زمانی و مالی 383 نمونه به صورت تصادفی ساده از نوع بسته و طیف لیکرت توزیع و تکمیل شده و در ادامه برای درک تفاوت معناداری میزان آمادگی و مشارکت شهروندان به تفکیک مناطق سه گانه از مدل های تصمیم گیری Vikor و AHP و آزمون استنباطی فریدمن استفاده شد. میزان روایی و پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ بین 0.6 الی 0.7 محاسبه گردید. بررسی از وضعیت معیارهای میزان آمادگی و مشارکت شهروندان نشان داد که با توجه به خصوصیات مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... میزان این معیارها متفاوت بوده است. منطقه 1 و 2 در اکثر این معیارها مطلوب در حالی که در منطقه 3 این میزان پایین بوده است. همچنین بر اساس آزمون فریدمن آمادگی استفاده از کیسه بهداشتی زباله با 7.33 بیشترین و میزان علاقه مندی به یادگیری فرایند بازیافت زباله های جامد خانگی با 3.93 کمترین میانگین حاصل شده است. نتایج مدل ویکور و مدل سلسله مراتبی در 5 گروه بسیار کم تا بسیار زیاد نشان داد که با در نظر گرفتن تمام معیارها به تفکیک مناطق شهری، بیشترین میزان آمادگی در منطقه 1 با 41.32 درصد و کمترین آمادگی با 27.27 درصد در منطقه 3 حاصل شده است. به عبارتی منطقه 1 رتبه اول، منطقه 2 رتبه دوم و منطقه 3 رتبه سوم در میزان آمادگی و مشارکت شهروندان در ساماندهی پسماندهای جامد خانگی را کسب کرده اند.

پسماندهای جامد خانگی، مدل های تصمیم گیری چند معیاره، شهر زنجان