علیرضا سلامی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی زنجان
علی اکبر میرزایی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی زنجان
مجید شهبازی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی زنجان

پاکی و پاکیزگی بخش جدایی ناپذیر از زندگی انسان را تشکیل می دهند، از این رو ما ایرانیان از گذشته های دور بر آن شدیم تا بنایی برای این منظور را در معماری خود بوجود آوریم. با این روند حمام در معماری ایران شکل گرفت و پس از ورود اسلام به ایران و تلفیق تعالیم اسلام با فرهنگ و آیین ایران، معماری حمام ها نیز شکل بی نظیری به خود گرفته و چنان با معماری شهرها در هم آمیختند که تصور معماری شهرهای قدیمی بدون حمام های مجلل سنتی امکان پذیر نیست. ما در این تحقیق نحوه گرمایش و حفظ انرژی گرمایی در حمام های سنتی ایران را مورد بررسی قرار داده ایم. آنچه که دستگیرمان شد این بود که ابتدا در ساخت حمام برای حفظ انرژی حمام و جلوگیری از اتلاف دما بنای حمام را در داخل زمین قرار می دادند تا علاوه بر عایق بودن استحکام بنا را نیز تضمین کند. مورد دوم در سیستم هوشمند گرمایش از کف حمام می باشد که از طریق هدایت دود حاصل از سوخت حمام به گربه رو های موجود در کف تامین می شده و روشی بسیار کارآمد برای حفظ انرژی و گرم کردن حمام می باشد، اما مورد بعدی در انرژی و حفظ تعادل دمایی حمام، پلان آنها می باشد چرا که اگر ما به پلان حمام های سنتی ایران نگاهی داشته باشیم متوجه سلسله مراتب ورود و راهروهای ارتباطی باریک در بنا خواهیم شد که این طراحی به بهترین شکل می تواند از هدررفت انرژی و دما جلوگیری کند. مجموعا هدف این تحقیق معرفی روش های سنتی و پایدار گرمایش در حمام های سنتی می باشد که می توان با به روزرسانی تکنولوژی آنها در بناهای امروزی از آنها استفاده بهینه ای برد، که البته هدف از این مقاله فقط ارایه آن روش ها میباشد. نتیجتا میبینیم که اجداد ما اهمیت منابع موجود خود را به درستی درک کرده بودند و درصدد حفظ آن بودند، کاری که امروزه در معماری ما کم رنگ شده است

حمام ایرانی، حفظ انرژی، گرمایش حمام سنتی، پلان حمام سنتی