هلینا خورسند - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی شیمی، بیوتکنولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
فاطمه اردستانی - استادیار مهندسی شیمی، بیوتکنولوژی، گروه مهندسی شیمی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قایمشهر، ایران
فرشید پژوم شریعتی - دانشیار مهندسی شیمی، بیوتکنولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران

اناریجه با نام علمی Froriepia subpinnata و نام لاتین Eryngium bungei گیاهی دارویی از خانواده گیاه جعفری، تیره جعفری و تیرهچتریان می باشد. این گیاه فقط یک گونه در ایران دارد. برگ این گیاه دارای کاربردهای غذایی، دارویی و ضد میکروبی به علت وجود مواد ضدسرطان و آنتی باکتریال است. این تحقیق به بررسی روش جداسازی ترکیبات سازنده گیاه اناریجه به روش کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی (MS-GC) با هدف امکان کاربرد اسانس و عصاره آن به عنوان یک ماده آنتی باکتریال و جایگزین نگهدارنده های صنعتی می پردازد.تجزیه اسانس اناریجه به وسیله کروماتوگرافی نشان داد که اسانس برگ این گیاه شامل آلفا پینن 8 / 0 %، کومین الکل 6 / 55 %، کارواکرول 9 / 0 ،%ترپینولن 9 / 14 % و لیمونن 8 / 7 % می باشد که آلفا پینن مسیول خواص ضد باکتری و ضد قارچی اناریجه است. همچنین در عصاره آن دوترکیب استرولی- سیتوسترول و مشتق قندی آن یعنی داکوسترول شناسایی شدند. از اینرو می توان از عصاره و اسانس برگ اناریجه به عنوان یک ماده آنتی باکتریال و جایگزین نگهدارنده های صنعتی استفاده کرد.

اناریجه، عصاره، اسانس، آنتی باکتریال، کروماتوگرافی گازی- طی سنجی جرمی (GC-MS)، مواد نگهدارنده