گذری بر ویژگیهای زبانی و محتوایی در شعر شاعران دفاع مقدس

تاریخ قصه و داستان در ایران به روزگاران کهن باز میگردد. انسانهای نخستین از دیر باز یا برای سرگرمی و گذراندن اوقات فراغت و یا برای انتقال تجربه و عبرت آموزی و یا به خاطر لذت بردن از خیال پردازی و یا تبادل اط6لاعات و یا ... ، چه به صورت شفاهی و چه مکتوب، داستان را خلق کردهاند. بخشی از ادبیات داستانی ایران، اسطورهها، افسانهها، داستانها یا داستان وارههایی هستند که ریشه در دورانی از زندگی افسانهیی یا تاریخی سرزمین ایران ویچ دارند . . . این داستانها از دورهیی آغاز میشوند که از آغازش به درستی آگاه نیستیم اما نقطه پایانش را باید آغاز پیدایش مادها بدانیم. ادبیات این دوره را باید ادبیات اوستایی بنامیم. (وزیری، 1388 : 7( ایرانیان آریایی نیز چون دیگر اقوام (مردم سرزمین هند) تا روزگارانی پیش از مهاجرتشان با خط و نوشتن آشنایی نداشتند و رخدادهای پهلوانی، افسانهها و روایتهای ادبی خود را تنها به حافظه میسپردند. ادبیات در آغاز ریخت شفاهی داشتهاست و بی گمان ایرانیان باستان تصنیفهای مل6ی، یعنی؛ افسانههای پهلوانی، اسطورهها و نوشتارهای همانند اینها را داشتهاند. (ریپکا، 1383 : 75 (همچنین آثاری که از پایگاه مردمی برخوردار بودهاست. آثاری چون؛ ترانهها، سخنان حکیمانه، مثلها، چیستانها و قصهها که روایتهایی شفاهی بودند، هرگز نوشته نشدند و سینه به سینه از نسلی به نسلی دیگر سپرده میشدند. در جریان این جا به جایی و با گذشت سدهها پارهیی از روایتها از میان رفتهاند و پارهای نیز دگرگون یا کامل شدهاند. ( ریپکا، 1383 :75 (اگر بخشی از این آثار به روزگار ما رسیده است، حاصل توجه و ذوق و علاقهی عامهی مردم به حفظ این میراث باستانی بوده است. ایران باستان از هزارهی اول پیش از میلاد شروع و در سال 331 ) ،سال قتل داریوش سوم هخامنشی) پایان میپذیرد. در این دوره از زبان اوستایی و فارسی، اثر مکتوب به جای مانده است.( ن.ک: ابوالقاسمی، 1383 : 7 ( برای نوشتن کتاب دینی از زبان اوستایی و برای نوشتن کتیبهها از زبان فارسی استفاده میکردند. در این دوره خط و نوشتن، مختص به متون دینی و یا نامههای شاهان و در خدمت دربار و در انحصار درباریان بوده است. از این رو متون مستقلی در مورد داستان وجود ندارد.کتاب اوستا که آن را به زرتشت ( حدود 600 ق . م ) پیامبر ایرانیان باستان نسبت میدهند. میراث مشترک فرهنگی جهانیان، کهنترین نوشتار ایرانیان و نامهی دینی مزداپرستان است. بخش های گوناگون این مجموعهی کهن، از زمانی در حدود نیمهیهزارهی دوم پیش از میلاد به بعد پدید آمد و در طول سدههای متوالی از نسلی به نسل دیگر رسید تا سرانجام در روزگار ساسانیان، آنچه بر جای ماندهبود، به خطی به نام دین و دبیره به نگارش درآمد و شکلی منظم و مدون یافت. (دوستخواه،ج1،1370،1 (اوستایی کنونی شامل شش بخش گاهان، یسنه، یشتها، ویسپرد، خرده اوستا و وندیداد میباشد. پس از پیدایش اوستا و آیین مزدیسنا، در میان ایران باستان، ترجمههایی از این کتاب به زبان پهلوی انجام میگیرد. ترجمهها و تفسیرهای پهلوی بر اساس اوستای مدون و مکتوب ساسانی فراهم آمده است. ترجمه و تفسیر اوستا به پهلوی اصطلاحا زند خوانده میشود. و برگردانیدن متن پهلوی به خط اوستایی پازند . از زمان زندگی زرتشت تا ظهور اسلام، روایات و داستانهای حماسی پهلوانان ایرانیان کهن به صورت شفاهی منتقل شدهاست. اقبال و توجه اکثریت مردم به این گونه داستانها و روایتها و همچنین توجه و علاقهی شاهان ساسانی اردشیر پاپکان موسس ساسانیان،انوشیروان و خسرو پرویز به جمع آوری و تدوین کتاب مذهبی اوستا و روایتهای متعلق به ایران باستان و از طرف دیگر شفاهی بودن این آثار، موجب شدهاست تا افزایشها و کاستیهایی در مضامین و اجزای این آثار راه یابد و به تدریج حماسههای ملی به شکل داستانهایی در کتب ادبی و مذهبی پهلوی و خداینامهها مدون گردند. این کتاب با حملهی اسکندر به ایران از بین میرود. در اواخر دورهی اشکانیان و اوایل ساسانیان، قطعات پراکنده اوستا گردآوری میشود. متاسفانه این مجموعهی گردآوری شده بار دیگر با حملهی اعراب به ایران پراکنده میشود و قسمتهایی از آن از میان میرود. تنها خلاصهای از آنها در کتاب دینکرت باقی ماند. از میان این قطعات از همه مهمتر چیتر دات نسک بود که در آن از تاریخ داستانی ایران سخن رفته بود و از این جهت برای دریافتن مآخذ داستانهای ملی اهمیت بسیار داشت. از این نسک خلاصهی فهرست مانندی در دینکرت آمدهاست. (صفا،1374 :53(