نرجس السادات میرلطیفی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
جمال الدین سهیلی - استادیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

یکی از مسایل عمده جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی که امروزه در جهان شکل گرفته پدیده سالمندی است. اینپدیده در شرف تبدیل شدن به یک مساله جهانی است. با افزایش شاخص امید به زندگی، جمعیت سالمندان در ایران وجهان رو به افزایش بوده و به عنوان یک فاکتور مهم وتاثیرگذار بر نظام اجتماعی و اقتصادی مطرح می باشد. پیش بینیمی شود در سال 1410 نزدیک به 25 تا 35 درصد جمعی ایران سالمند باشند. شرایط فعلی ایران گاه سالمندان را به انزواسوق داده است و به نظر می رسد جامعه امروز همه افراد را در خود جای نمی دهد و فضاهای شهری معاصر برای قشرخاصی طراحی شده اند که این موضوع نشان دهنده عدم وجود تساوی میان اقشار جامعه و حیات اجتماعی سالم است.هدف این پژوهش بررسی عوامل کلیدی موثر بر حس تعلق به مکان در فضاهای خدماتی به سالمندان است تا با افزایشحس تعلق در آنان به حضور هر چه پررنگ تر سالمندان در جامعه کمک کرده و شاهد حیات اجتماعی شایسته ای در ایرانباشیم. روش تحقیق به کار گرفته شده در این مقاله، توصیفی- تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات بر مبنای کتابخانه ای می باشد. براساس نتایج بررسی های اسنادی به مولفه هایی دست یافته شد، که از آنها در جهت مقایسه نمونه های موردیپژوهش استفاده کرده شد. نتایج حاصل از بررسی نمونه های موفق مراکز خدمات روزانه حاکی از تاکید بیشتر آنان برعواملی چون بافت، رنگ، تنوع بصری، تضاد، نوع سازماندهی و چیدمان و ارتباط درون و بیرون در میان عوامل کالبدیحس تعلق به مکان بر سالمندان است.

سالمند، حس تعلق، پایداری اجتماعی، حیات اجتماعی