بررسی پیمون در سازه های سنتی تا سازه های فضا کار

سازه در معماری سنتی سالهاست که سخن از حفظ، احیاء و باز زنده سازی ارزشهای گذشته است که حفظ ارزشهای اجتماعی و فرهنگی موجب هویت ملی است. اما از طرفی شناخت و پالایش ارزشهای گذشته و برگزیدن بهترین آنان و تطبیق آنها با شرایط زمانی و مکانی بطوری که منطبق با نیازهای جامعه امروز باشد نیز مسیله ای است که باید مد نظر باشد در ایران در گذشته از ضابطه ای مشابه با مدول معمول و معماری کلاسیک یونان و رم بهره گرفته می شد که آن را پیمون می نامیدند. از دو ضابطه مدول و پیمون، یکی در معماری یونان و روم و دیگری در معماری ایران و برای برقراری تناسبات لازم در معماری بهره گرفته می شود رعایت از این ضوابط باعث ایجاد نظم و هماهنگی در معماری می شود. در معماری ایران، از آنجا که تناسبات و هماهنگی در نظام با بهره گیری از هندسه بوجود آورنده در معماری سنتی ایران، هندسه روند طراحی بهینه را مشخص می کرده است. مدول که برای رعایت تناسبات در معماری کلاسیک یونان و روم بکار می رفته، به ظاهر نزدیکترین ضابطه مشابه با پیمون است؛ لکن در عمل اختلافات چندی این دو را از یکدیگر مغایر می کند. مدول به منزله الگوی حاکم؛ اندازه ای است برابر شعاع نقشه ستون (در یک سوم ارتفاع) که به هشت یا دوازده یا شانزده جزء کوچک (پارتی) تقسیم می شود، در هر دری ابعاد جمله قسمتهای بنا در تمام جهات، بر حسب مدول و پارتی معین است که خود برقرار کننده تناسبات بناست و معمار با امکان بسیار محدودی، در جزییات و نقوش، آزادی ابتکار عمل دارد. هدف از این مقاله بررسی نظام و پیمون در سازه های سنتی و مدول در سازه های فضاکار می باشد؛ این دو ضابطه یکی مدول در معماری غرب و دیگری پیمون در معماری ایران هر دو قوانین مربوط به تناسبات هستند و به کار گیری آنها باعث به وجود آمدن نظم و هماهنگی در معماری می شود. هدف بررسی مقایسه های بین پیمون در معماری سنتی و مدولار در سازه های فضاکار، تا تفاوت ها و شباهت های این دو موضوع مشاهده گردد

کلیدواژه ها:

سازه ، سنتی ، تکنولوژی ، ایران