اثرات دما و شوری بر ویژگی های جوانه زنی و رشد گیاهچه توده های کنجد(Sesamum indicum)

جوانه زنی بذر یک مرحله بحرانی در طول دوره رشد و نمو گیاه است و تحمل به شوری در این مرحله از رشد ، به جهت استقرار گیاهانی که در خاک های شور رشد می کنند از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور ارزیابی پاسخ خصوصیات جوان هزنی و سبزشدن گیاهچه کنجد به تنش شوری ودما، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد . در این آزمایش تاثیر هفت سطح شوری با پتانسیل های صفر (شاهد)، 2-و3-و4-و6-و8-و10-و12- بارو سه سطح دما 15و20و25درجه سانتیگراد برویژگی های جوانه زنی و سبزشدن سه توده کنجد (توده سبزوار، توده کلات، رقم اولتان) بررسی شد. نتایج نشان دادند که دم ا و شوری بر روی تمامی صفات جوانه زنی و رشد گیاهچه (درصد و سرعت جوانه زنی، طول و وزن خشک ریش هچه و ساقه چه) توده های کنجد تاثیر معنی داری P≤0/01 داشتند بر اساس نتایج آزمایش، افزایش تنش شوری به طور معنی داری باعث کاهش همه صفات مورد مطالعه در توده های کنجد شد. بیشترین درصد جوانه زنی توده های کنجد در پتانسیل های شوری صفر تا 4- بار و در دمای 25 درجه سانتی گراد مشاهده شد، که با کاهش دما از مقدار این صفت به طورمعنی داری کاسته شد، به طوری که بیشترین تحمل به شوری در توده های کنجد در دمای 25 درجه سانتی گراد به دست آمد و افزایش دما به بیشتر از 15 درجه سانتی گراد به طور معنی داری اثرات منفی ناشی از شوری را کاهش داد. در بین توده های مورد مطالعه کنجد، توده سبزوار در بیشتر شاخص هایمورد مطالعه، در پتانسیل های شوری مشابه و دماهای مختلف، تاثیر نسبتا کمتر و رقم اولتان از این نظر بیشترین تاثیرپذیری را داشت. با توجه به نتایج این آزمایش در شرایط تنش شوری و وجود نوسانات دمایی توده سبزوار کنجد جهت کشت و استقرار بهینه آن، مناس بتر به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

سرعت جوانه زنی ، درصد جوانه زنی ، طول ریشه چه ، طول ساقه چه