عزیزه فرجی مهمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد باغبانی، دانشگاه محقق اردبیلی
بهروز اسماعیل پور - دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
فاطمه سفیدکن - استاد موسسه تحقیقات مراتع و جنگل ها
سرور خرم دل - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

این آزمایش با هدف بررسی عکس العمل خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و عملکرد اسانس گیاه دارویی مرزه نسبت به محلول پاشی باسالیسیلیک اسید و پوتریسین در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، ایستگاه تحقیقات البرز کرج در سال زراعی 91-1390 انجام شد. تیمارها شامل سه غلظت 1، 2 و 3 میلی مولار بر لیتر سالیسیلیک اسید و چهار غلظت 50، 100، 150، 200 میلی گرم بر لیتر پوتریسین و شاهد بود. محلول پاشی برگی در سه مرحله ابتدای ساقه دهی، آغازش گل و گلدهی انجام شد . صفات مورد مطالعهشامل ارتفاع بوته و قطر تاج پوشش گیاهی، تعداد ساقه جانبی در بوته، وزن خشک اندام های هوایی و سرشاخه های گلدار در گیاه، تعداد برگ در گیاه،وزن و عملکرد برگ، سطح برگ، تعداد گل آذین، وزن خشک و عملکرد گل آذین، درصد وزنی و بازده اسانس و غلظت کلروفیل b, a و کل بودند. نتایج نشان داد که اثر محلول پاشی با سالیسیلیک اسید و پوتریسین بر شاخص های رشد و عملکرد اسانس معنی دار بود . بیشترین وزن خشک اندام هوایی (45/63 گرم در گیاه)، وزن خشک سرشاخه های گلدار با 32/63 گرم در گیاه در محلول پاشی با سه میلی مولار سالیسیلیک اسید بود . بیشترین (76/76 کیلوگرم بر هکتار) و کمترین (29/6 کیلوگرم در هکتار) عملکرد اسانس ب هترتیب با محلول پاشی با 150 میلی گرم بر لیتر پوتریسین و شاهد حاصل گردید. بیشترین درصد وزنی اسانس (21/6 درصد) برای محلول پاشی با غلظت یک میلی مولار سالیسیلیک اسید حاصل گردید. به طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد برای دستیابی به بیشترین عملکرد اندام های هوایی و عملکرد اسانس به ترتیب می توان از محلولپاشی غلظت سه میلی مولار سالیسیلیک اسیدو غلظت 150 میلی گرم بر لیتر پوتریسین استفاده نمود.

اسانس، تنظیم کننده رشد، گیاه دارویی، محصول طبیعی