خمس و زکات و جایگاه آن در اقتصاد کشورهای اسلامی

در نظام اقتصاد اسلامی، خمس وزکات (مالیاتهای اسلامی) برای بالا بردن سطح رفاه نیازمندان، توازن اقتصادی و برقراری عدالت اجتماعی وضع شده اند. از نظر فقه اسلام، خمس و زکات مهم ترین مالیات های اسلامی محسوب می شود. جایگاه منابع مالی برای رشد و پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، جایگاهیاست بسیار مهم و سرنوشت ساز؛ درست همان گونه که توسعه و آبادانی جایگاهی است بنیادی و اساسی . اما هریک از این دو منبع اقتصادی و عبادی در جامعه اسلامی جایگاه خویش را دارند و بر اساس مصلحت ها و منفعت هایی در مواردی واجب و در مواردی مستحب هستند. اگراین مقوله به درستی درجامعهنهادینه شود و مردم آثار و دستاوردهای آن را درجامعه به عینه رویت کنند آنگاه بدون تردید به پرداخت خمس وزکات روی خواهند آورد. برای تبیین جایگاه خمس و زکات در نظام اقتصادی اسلام، محقق بهبررسی نقش خمس و زکات در اقتصاد اسلامی، از منظر اخبار وهم از منظردانش اقتصاد پرداخته و سعی درتبیین الگویی برای نشان دادن رابطه میان خمس وزکات دراقتصاد اسلامی داشته است. هدف اصلی و اساسی این مقاله یادآوری، بسترسازی، شکوفایی و احیای فرهنگ این فریضه الهی درجامعه اسلامی است.در این راستا ابتدا به بررسی گسترده و مستندی از ادبیات موضوعی اقتصاد اسلامی گزینه های انتخاب می شود که بتواند جایگاه خمس وزکات را بهتر معین کند، در نتیجه برای یادگیری و تقویت باورها و تحکیم ارزش های اصیل تعالیم اسلامی بصورت مجزا به متغیرهای وابسته به مدل مفهومی پرداخته و هر یک را بهتفصیل تشریح نمود. درپایان پیشنهاداتی ارایه شده، موضوع آموزش را برای ارتقای کارکنان و متولیانی که درامرجمع آوری خمس وزکات و توزیع آن دربین مستحقین نقش دارند و فراگیرکردن این فرهنگ که دررفتار آحاد مردم جامعه توسط مسیوالان نهادهای ذیربط امری اجتناب ناپذیراست، پرداختیم.

کلیدواژه ها:

خمس ، زکات ، اقتصاد اسلامی ، رشد اقتصادی ، عدالت اجتماعی