منیر آریا - دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ تمدن اسلامی ازدانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم وت حقیقات خراسان شمالی

سیستان درطول تاریخ ایران نقش اساسی را درتحولات سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی ایران ایفا کرده است تسلط براین ایالت بزرگ و حاصلخیز و استراتژیک یک امتیاز بزرگ را برای فاتحان آن ایجادمی کرد بعدازسقوط ساسانیان و ظهور اسلام نقش سیستان درتحولات تاریخ شرق ایران نقشی پررنگ است فتح سرزمین های شرق خلافت اسلامی اززمان خلیفه دوم اغاز شد و درحدود سال 30ق منجر به فتح سیستان گردید درسالیان حکومت خلفای راشدین و خلفای اموی سیستان بصورت مستقیم و یا غیرمستقیم توسط نمایندگانی که ازسوی خلفا انتخاب می شدند اداره می گردید دردوره عباسیان یعقوب لیث صفاری بعدازتصرف سیستان باتصرف خراسان و انقراض سلسله طاهریان ازسال 259 هجری براین ایالت بزرگ حاکم شد سیستان بعدازشکست عمرولیث جانشین یعقوب لیث ازامیراسماعیل سامانی باحمایت خلیفه مقدر به دست سامانیان افتاد ازاین تاریخ به بعد سیستان بین سرداران سامانیان و بازماندگان صفاریان دست به دست شد درزمان حکومت امیرنوح بن منصورساامانی سیستان به دست امیرخلف صفاری ازحکومت سامانیان مستقل شد و این امرضربه سنگینی براعتبار سامانیان درشرق ایران بود باروی کارامدن غزنویان محمود غزنوی که سیستان را نقطه مهمی برای پیشبرد اهداف میلیتاریستی خود می دانست به جنگ امیرخلف رفت و درجنگی که بین دوطرف درسال 393 هجری رخ داد امیرخلف شکست خورد و اسیر گشت و سلسله صفاریان منقرض شد و سیستان به خاک غزنویان ضمیمه شد سیستان دردوره جانشینان محمود غزنوی همچنان به عنوان یکی ازایالات غزنوی دردست آنان باقی ماند تا اینکه با حمله سلجوقیان به شرق ایران سیستان نیز به دست آنان فتح شد و سنجرسلجوقی سالیان متمادی براین ایالت حکم راند دراین مقاله درپی آن هستیم تازوایای سیاسی اقتصادی اجتماعی و فرهنگی سیستان را دردوره غزنویان مورد بررسی و واکاوی قراردهیم

سیستان ، خراسان، غزنویان، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی