محمد ضابط - عضو هیات علمی (استادیار) گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
عبدالهادی حسین زاده - عضو هیات علمی (دانشیار) گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم زراعی و دامی پردیس کرج، دانشگاه تهران

به منظور بررسی رابطه صفات مورفوفنولوژیک و کمی و تعیین مهمترین صفات موثر بر عملکرد تحت دو شرایط آبیاری مرسوم و محدود، 600 اکوتیپ ماش در دو طرح مقدماتی آگمنت به صورت جداگانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. محاسبه ضرایب همبستگی نشان داد که در هر دو شرایط، بیشترین ضریب همبستگی مثبت و معنیدار با عملکرداقتصادی را تعداد غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت دارشتند. تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که در محیط بدون تنش، صفات تعداد غلاف در بوته، شاخص برداشت، طول غلاف، ارتفاع گیاه، وزن 100دانه و در محیطتنش، صفات تعداد غلاف در بوته، شاخص برداشت، طول غلاف، ارتفاع گیاه، وزن 100دانه، تعداد گره در ساقهی اصلی، تعداد روز تا 90 درصد رسیدگی، مهمتر از بقیه صفات میباشند. تجزیه علیت نشان داد که در هر دو شرایط، صفات تعداد غلاف در بوته و شاخص برداشت، بیشترین تاثیر را بر عملکرد داشتند. تجزیه به عاملها نشان داد که در هر دو شرایط،چهار عامل بیشترین تغییرات موجود را توجیه میکنند. همچنین عامل دوم که شامل صفات تعداد غلاف در بوته، شاخص برداشت و عملکرد اقتصادی بود، مهمتر از سایر عوامل تشخیص داده شد.

تجزیه به عاملها، تجزیه رگرسیون گام به گام، تجزیه علیت، تجزیه همبستگی، ماش