بنفشه ماهوتی - کارشناس ارشد معماری دانشگاه شهید بهشتی
حسین ترابیان - کارشناس ارشد معماری دانشگاه تهران

توسعه فیزیکی شهر در سطح افقی به سبب محدودیتهای ناشی از موقعیت طبیعی شهر و همچنین به دلیل افزایش سطح زیر پوشش خدمات شهری، در حد محدودی امکان پذیر است. بنابراین محدودیتهای توسعه فیزیکی از یک طرف و نیاز به تولید مسکن در مقیاس وسیع از طرف دیگر، ضرورت احداث ساختمانهای بلند و لذا انجام تحقیقات در مورد اصول حاکم بر طراحی این گونه ساختمانها را الزامی ساخته است. هم چنین به دلیل افزایش جمعیت و پیشرفت سازه، مسکن بلند بیش از پیش در حال ساخت و ساز است، از این رو این مقاله به بررسی چند مسیله اساسی در طراحی معماری مجموعه های مسکونی بلند پرداخته است. موضوعی که برای نگارنده، مورد اهمیت است، نحوه برخورد با طراحی و ساخت این پروژه ها در شهر تهران می باشد. زیرا هم اکنون برخورد برخی از طراحان و سازندگان ساختمان های بلند با اینگونه ساختمان ها چه از لحاظ مسایل اجتماعی و چه از لحاظ مسایل سازه ای و طراحی کالبدی مانند ساختمان های کوتاه صورت می گیرد. مجموعه های مسکونی بلند مرتبه با تعداد کثیر بیش از پیش در حال ساخت و ساز است ولی آیا معنای بلند مرتبگی و مسایل اینگونه ساخت و ساز در این گونه ساختمان ها رعایت می شود آیا فاجعه ای که در دهه هفتاد میلادی برای ساختمان های مدرن در سراسر دنیا، بر اثر توجه نکردن به محیط و مسایل اجتماعی رخ داد، در چندین سال بعد در ایران رخ نخواهد داد ! و یا به دلیل مسایل اقتصادی، این مجتمع های زیستی تمام مشکلات اجتماعی را به جان خواهند خرید و ساکنان آن ها در نا امنی به دور از تعاملات اجتماعی زندگی را تحمل خواهند کرد هدف مقاله حاضر در راستای ضرورت فوق شکل گرفته است و به بررسی پدیده بلندمرتبه سازی در محیط شهری می پردازد، هدف اصلی ارتقاء و بهبود کیفیت زندگی در اینگونه مسکن می باشد، که نه تنها از ایجاد تاثیرات منفی در فضای شهری پرهیز گردد، بلکه ساختمانهای بلند در تقویت واعتلای فضا نقش مهمی را ایفا نمایند. در این راستا این مقاله به به مسیله فضای باز در طراحی مجتمع های مسکونی بلند مرتبه پرداخته است

بلندمرتبه، فضای باز، محیط های جمعی، امنیت ، مسکن