اعظم آوانسری اندریان - کارشناس ارشد، گروه بهنژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
محمد مقدم واحد - استاد، گروه بهنژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی صفات زراعی در هشت جمعیت از گونه وحشی Triticum urartu آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار در سال زراعی 93-1392 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بیانگر وجود تفاوت معنیدار بین ژنوتیپ ها در تمام صفات مورد بررسی و وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ ها به جز روز تا ظهور سنبله بود. اکثر صفات مانند بیوماس کاه، وزن دانه در سنبله و وزن کل سنبله ضریب تغییرات ژنتیکی بالایی داشتند. با انجام مقایسه میانگین بین جمعیت های T. urartu در میان اکثر صفات زراعی جمعیتهای Tu.285 و Tu.15 به عنوان جمعیتهای برتر شناسایی شدند. تجزیه خوشه ای جمعیتهای مورد مطالعه را به دو گروه کلی تفکیک کرد. این جمعیت ها به واسطه داشتن عرض جغرافیایی تقریبا یکسان و نزدیک به هم یک گروه جداگانه را تشکیل دادند. بررسی انحراف از میانگین کل نشان دهنده برتری گروه دوم به گروه اول بود. به طور کلی نتایج حاصل نشان داد که استانهای کرمانشاه و کردستان به عنوان حوزه های جغرافیایی دارای تنوع ژنتیکی بیشتری هستند.

تنوع ژنتیکی، گندم وحشی دیپلویید، صفات مرفولوژیک، ایران