عسگر عباداللهی - استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلی

سوسک کلرادوی سیبزمینی خطرناکترین آفت محصول سیب زمینی در سرتاسر جهان و ایران میباشد. استفاده از آفت کشهای شیمیایی روش عمده ی کنترل این آفت محسوب میشود اما کاربرد این سموم اثرات جانبی متعددی مانند اثرات نامطلوب روی محیط زیست و سلامتی انسان را در پی داشته است. بنابراین تولید آفت کشهای سالم و طبیعی برای جایگزینی با سموم شیمیایی ضروری است. اسانسهای گیاهی به عنوان ترکیبات طبیعی سالم، ارزان و در دسترس پتانسیل بالای را در مدیریت تلفیقی حشرات آفت نشان داده اند. در تحقیق حاضر سمیت اسانس گیاه سیر، Allium sativum L. ، آن روی لاروهای سوسک کلرادوی سیب زمینی ارزیابی شد. پنج غلظت از اسانس از 4 تا 20 میکرولیتر بر میلیلیتر با استفاده از تویین 80 (0/02 درصد) و آب مقطر تهیه شدند. دیسکهای برگی به قطر 3 سانتیمتر از برش برگهای تازه ی سیب زمینی تهیه شده و به مدت 20 ثانیه درون غلظت های مورد نظر قرار داده شدند. بعد از 15 دقیقه که دیسکها در شرایط اتاق خشک شدند به داخل ظروف پتری منتقل شده و لاروها به آنها افزوده شدند. نتایج آزمون توکی در سطح احتمال 5 درصد نشان داد که تفاوتهای معنی داری در درصد مرگ و میر لاروها تحت تاثیر غلظت های مختلف اسانس وجود داشت. غلظت های مورد نیاز برای از بین بردن 50 درصد جمعیت آفت LC50 با حدود اطمینان مربوطه برای زمانهای 24 و 48 ساعت به ترتیب (17/52 - 8/29) 11/18 و ( 10/63 - 5/42) 7/87 میکرولیتر بر میلی لیتر برآورد شد. همبستگی مستقیمی بین افزایش غلظت اسانس با میزان مرگ و میر آفت به دست آمد. نتایج نشان داد که اسانس مستخرج از گیاه سیر میتواند برای مدیریت سوسک کلرادوی سیبزمینی در راستای کاهش اثرات مخرب سموم شیمیایی مناسب باشد.

اسانس گیاهی، گیاه سیر، سمیت، سوسک کلرادوی سیب زمینی