عادله علی جانپورشلمانی - دانشجوی دکتری فیزیک و حفاظت خاک، دانشگاه زنجان، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
فرود شریفی - دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

پیش بینی و تعیین میزان کمی فرآیندهای تولید رواناب و انتقال آن به نقطه خروجی حوزه آبخیز از اهمیت خاصی برخوردار است. تعیین مقدر CN برای بررسی مقدار رواناب ناشی از باران که می تواند خسارت های سیل را ایجاد کند مهم می باشد. در این مقاله مقدار عددی CN یا شماره منحنی هرکدام از 1098 زیر حوضه کل کشور مطابق تعاریف برای هر بارشی که بوقوع می پیوندد، محاسبه شد. این پارامتر با استفاده از متوسط بارش ماهانه و همچنین متوسط رواناب خالص حاصل از بارش موثر ماهانه بدست آمد. مقدار CN ماهانه برای هر کدام از زیر حوضه ها محاسبه شد. آمار واطلاعات ماهانه ایستگاه های هیدرومتری و بارندگی موجود کشور از شرکت جاماب تهیه شده و پس از بررسی، اصلاح وتکمیل داده ها، مقدار بارش و رواناب هر کدام از زیرحوضه ها با استفاده از همبستگی رگرسیونی برآورد شد. روانابحاصل از بارش موثر، از طریق کسر دبی های پایه (BFI) از رواناب های متوسط ماهیانه بدست آمد. آنگاه ضریب نگهداشت آب (S) از روابط و فرمولهای مربوطه محاسبه شد و بر اساس مقادیر ضریب نگهداشت بدست آمده از بارش و رواناب خالص، متوسط ماهانه مقدار CN برای هر یک از زیرحوضههای کشور محاسبه شد. نتایج نشان داد که با توجه به نقشه های به دست آمده، به طور کلی نواحی جنوبی کشور دارای CN بالا، نواحی شمالی دارای CN پایین و نواحی مرکزی حد بینابین را نشان می دهند. یعنی در این مناطق به طور میانگین نیمی از بارش نفوذ و نیمی از آن به رواناب تبدیل می شود.

رواناب، ضریب نگهداشت آب، حوزه های آبخیز کشور، CN