سیده فاطمه حسینی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
رضا برنا - عضو هیات علمی گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
اشکان کاظمی - استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان
مسعود حیدروند

علیرغم پیشرفتهای چشمگیر در توسعه نواحی روستایی در دهه های اخیر و برخورداری سکونتگاه های روستایی ازامکانات و خدمات زیربنایی و روبنایی ، مخاطرات محیطی همچنان از چالشهای عمده سکونتگاه های روستایی به شمارمی رود و این مخاطرات در مقایسه با سکونتگاههای شهری ، از ابعاد و گستردگی بیشتری برخوردار است. در واقع حیاتروستا و روستاییان و محیط روستا با انواع مختلفی از حوادث و بیماری ها روبروست ودر مجموع می توان گفت انواعخطرات در مناطق روستایی (چه خطرات با منشا طبیعی باشند یا منشا انسانی داشته باشند) متنوع تر از سکونتگاههای شهری است . برای بررسی انواع خطرات مناطق روستایی ، شهرستان قیروکارزین به عنوان منطقه مورد مطالعهانتخاب شده است که خود دارای سابقه طولانی از مخاطرات محیطی بویژه مخاطرات با منشا طبیعی بوده است. پنجروستای مهم این شهرستان جامعه آماری تحقیق حاضر را تشکیل می دهد که در مجموع دارای 1323 خانوار است ویکصد و بیست خانوار از این جامعه به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده است . بررسی حاضر به روش مطالعه کتابخانه ایو جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه صورت گرفت. روش تحقیق نیز توصیفی – تحلیلی است که با هدف شناختابعاد مخاطرات محیطی در سکونتگاههای روستایی و شیوه های کنترل و کاهش مخاطرات محیطی انجام شده است.نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که نخست : مخاطرات محیطی در سکونتگاههای روستایی از ابعاد و پیچییدگی هایبیشتری نسبت به شهرها برخوردار است ، در حالیکه ساختار مدیریت بحران و مخاطرات در سکونتگاه های روستاییچندان تعریف نشده است . سپس : فعال سازی نهاد های مرتبط و مستقر در سکونتگاههای روستایی چندان ماننددهیاری ها و مراکز یا خانه های بهداشت نقش موثری در آموزش روستاییان و کاهش آسیب در روستاهها دارد. و درنهایت اینکه علیرغم آنکه روستاهای شهرستان قیروکارزین از مخاطرات طبیعی تهدید بسیاری دارد، گستردگی مخاطراتبا منشا انسانی نیز تهدید مهمی در زمینه ایمنی برای سکونتگاههای روستایی این شهرستان به شمار می رود.

مخاطره، مخاطرات طبیعی، مخاطرات انسانی، مخاطرات سکونتگاه های روستایی