از خیر قدسی تا خیر عرفی؛ بررسی پیامدهای مرزبندی بین امور خیر در جامعه ایرانی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: اولین همایش ملی خیر ماندگار
  • کد COI اختصاصی: KHAIRMANDEGAR01_025
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 857
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدرضا پویافر

عضو هیات علمی دانشگاه علوم انتظامی امین

چکیده

از آنجا که محتوای باورهای اسلامی فراتر از تعریف متداول در تمایز بین امر خیر و فعالیت اجتماعی، جامعه مسلمان ظرفیت بازتعریف معنای خیر را به اعم معنای کنش اجتماعی به نفع دیگران دارد، معنای خیر و نیکوکاری در یک گستره مفهومی شامل شکل های متنوع کار خیر می شود. در مقابل، مشارکت عملی دینداران در امور خیر، گاه منحصر به روایتهای سنتی و محدودی از امور خیر و نیکوکاری می شود که به سهم خود پیامدهای اجتماعی مهمی در جهت دهی به فعالیتهای خیر در جامعه دینی دارد. در این مقاله با بررسی نظری آنچه از نظر بازیگران و ذینعان امر خیر به عنوان خیر تعریف می شود، به بررسی انتقادی مرزبندی بین انواع امور خیر در ایران÷ پرداخته شده است. آنچه از سوی نهاد دین و نهادهای رسمی حاکمیتی فعال در حوزه امر خیر انجام می شود از یک سو و آنچه از سوی موسسات و متولیان غیردولتی از سوی دیگر به عنوان امور خیر و نیکوکاری تعریف می شود، مورد بررسی قرار گرفته است. این مقایسه نشان می دهد که بخش مهمی از نهادهای دینی رسمی در کشور، همچون مساجد با تعریفی تنگ دامنه از امر خیر عملا گستره وسیعی از فعالیتهای نیکوکاری را فعالیت هایی با حداقل ثواب و پاداش الهی تلقی کرده اند. در مقابل این مرزبندی تعمدی، برخی از موسسات خیریه غیردولتی نیز با مرزبندی میان خود و نهاد رسمی دین، تلاش دارند تا فعالیت های خود را از فعالیت های مرتبط با نهاد رسمی دین متفاوت نشان دهند. در نهایت، پیامد هر دو فرایند یادشده در جهت تقویت فرایند عرفی شدن، از طریق عرفی سازی امر خیر در جامعه دینی خواهد بود.

کلیدواژه ها

امر خیر، نیکوکاری، دین، خیر قدسی، عرفی شدن

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.