واکاوی و ردیابی پدیده گرد و غبار روزهای 8 -13 ژوین 2008 در استان لرستان

در این پژوهش سازوکار ایجاد و مسیرهای ورود گرد و غبار به استان لرستان تحلیل شد. بدین منظور نخست اطلاعات هواشناسی ایستگاههای سینوپتیک منطقه برای سالهای 1378 -1388 از اداره کل هواشناسی استان لرستان اخذ شد. پس از جداسازی روزهای گرد و غبار، یک تحلیل آماری بر روی آنها انجام شد، به طوری که فراوانی ماهانه و فصلی گرد و غبار در تیرماه و فصل تابستان بود. بیشینه و کمینه روزهای گرد و غباری نیز به ترتیب در ایستگاه خرمآباد و ازنا رخ داده است. در سالهای 1380و 1387 نیز در تمام ایستگاهها به ترتیب کمترین و بیشترین روز گرد و غباری اتفاق افتاده است. در ادامه یک رویداد گرد و غبار که به لحاظ زمانی و مکانی فراگیر بود برای تحلیلهای بعدی انتخاب شد. تحلیل همدیدی نشان داد که با تقویت مراکز کم فشار در منطقه پژوهش و مناطق مولد گرد و غبار و تقویت پرفشار اطراف مدیترانه، یک شیو فشاری ایجاد شده است. در ترازهای فوقانی جو نیز با حرکت شرق سوی ناوه شرق مدیترانه و مکانگزینی محور آن بر روی سرچشمههای گرد و غباری، شرایط صعود فراهم شده است. بنابراین تضاد حرارتی و برهمکنش مراکز فشاری در سطح زمین و سرعت باد و شرایط دینامیکی سطوح فوقانی، یک شرایط ترمودینامیکی ایجاد کرده و باعث گرد و غبار شده است. مسیریابی حرکت گرد و غبار تا 48 ساعت قبل از مشاهده این پدیده در منطقه پژوهش نشان داد که یک مسیر شمال غربی- جنوب شرقی که از شمال و مسیر غربی-شرقی که از مرکز و جنوب سوریه و عراق می گذرد، باعث انتقال گرد و غبار به منطقه پژوهش شده است.

کلیدواژه ها:

گردوغبار ، استان لرستان ، همدید ، پرفشار مدیترانه