بهارک معتمدوزیری - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی منابع طبیعی گرایش محیط زیست
شقایق خالدان - دکتری رشته آبخیز داری،استاد دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

درسراسر دنیا و خصوصا کشورهای درحال توسعه، رشد جمعیت و لزوم تامین نیازهای غذایی منجر به استفاده غیراصولی ازمنابع آب و خاک شده است. بخش قابل ملاحظهای از اراضی جنگلی مناطق مرتفع آبخیزها به اراضی کشاورزی تبدیل شده اند که باعث افزایش قابل توجه میزان فرسایش خاک و به تبع آن کاهش حاصلخیزی خاکها شده است. افزایش سیلخیزی، کاهش کیفیت آب و تغییر سامان اقتصادی - اجتماعی مناطق مختلف آبخیز از دیگر نتایج منفی حاصل از استفاده غیر اصولی از منابع آب و خاک است. مدیریت یکپارچه آبخیزدر مجامع بین المللی به عنوان راهی فراروی مدیریت آب، سرزمین و منابع وابسته به آنها و ایجاد تعادل بین نیازهای اقتصادی اجتماعی جوامع آبخیز نشین محسوب میگردد. عدم پیوستگی عوامل موثر بر بخشهای مختلف آبخیز، از جمله عوامل (فیزیکی، بیوفیزیکی ، اقتصادی و اجتماعی)، افرادی که با آبخ یز سر و کار دارند و نیز مدل ها و داده ها در مقیاسهای مختلف از ابعاد ارزیابی و مدیریت یکپارچه آبخیز هستند . برای مقایسه نتایج اجرای گزینه های مدیریتی در بخشهای مختلف آبخیز و در بازههای مختلف زمانی، تجزیه وتحلیل موازنه نتایج و درک بیشتر آنها میتواند به تصمیم گیری بهتری منتهی گردد. هدف این مطالعه ارایه و توسعه روشی است که در نیل به مدیریت یکپارچه منابع در سطح آبخیز کاربرد داشته باشد. در این مطالعه از مدل و آنالیز SWOTبرای بررسی و مدیریت، استفاده شده است. هدف اصلی بررسی وضعیت (هیدرولوژی، فرسایش رسوب، دامداری، اقتصاد و جامعه شناسی) حوزه آق چاتال با استفاده از مدل آنالیزی SWOT است. امروزه امکان سنجی توسعهبخشهای اقتصادی با استفاده از مدلهای تحلیلی رواج گسترده ای یافته است.

SWOT ، فرسایش خاک، حاصلخیزی، الگو های مدیریتی