معصومه قلیانچی - دانشجوی مقطع ارشد مهندسی معماری واحد دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد، ایران
حسن سجادزاده - استادیار گروه معماری دانشگاه بوعلی همدان ، ایران

هنر دوره قاجار، جایگاه ویژهای در میان دوره های هنری ایران داشته که با توجه به شرایط خاص اجتماعی و ارتباط با کشورهای خارجی، بخصوص اروپا بوجود آمده و ضمن نگهداری خصوصیات هنرهای سنتی، پذیرای ویژگیهای فرهنگی بیگانه نیز بوده و بدین ترتیب هنری تلفیقی با تفکری دو سویه سامان یافته است. ارسی از جمله آرایههای چوبی است که میتوان آن را در زمره شاخصترین جلوههای هنر سنتی ایران به شمار آورد که با توجه به جایگاه ویژه نور و نورگیرها در بناهای ایران، در دورههایی خاص از مهمترین عناصر کاربردی و تزیینی معماری محسوب شده و ساختار و تزیینات آن، به تبع شرایط حاکم، دستخوش تغییراتی گردیده که موضوع و روند این پایان نامه در راستای شناسایی تغییرات فوق میباشد. روش تحقیق، تاریخی- توصیفی است. روش گردآوری مطالب بصورت کتابخانهای و میدانی و با استفاده از منابع مدون موجود و هم چنین مراجعه حضوری در بناها و عکسبرداری از آثاربوده است. بررسیها حاکی از آن است که ارسی های خانه های بروجرد در دوره قاجار و نقش ارسیها از سمت نقوش هندسی به سوی نقوش اسلیمی و نیز استفاده از نقش مایههای طبیعتگرا گردیده، که با دورههای قبل متفاوت بوده است.

ارسی، بروجرد، قاجار، خانه مغیث الاسلام، خانه افتخار الاسلام، خانه مصری، خانه بشیری