نظام ارزیابی موسسات پژوهشی مبتنی بر مدل تعالی سازمانی

با توجه به اهمیت موسسات پژوهشی در پیشبرد مرزهای دانش و پژوهش در کشور و دستیابی به چشم انداز ترسیم شده در افق 1404، که ایران را کشوری توسعه یافته در جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری منطقه توصیف می کند، ارزیابی جامع عملکرد این موسسات به منظور شناخت توانمندی های آنها و شناسایی زمینه های قابل بهبود فعالیت هایشان، امری ضروری به شمار می آید.مدل های تعالی سازمانی که عمدتا طی دو دهه اخیر به جامعه مدیریت معرفی شده اند به عنوان چارچوبی مناسب برای ارزیابی و سنجش میزان استقرار سیستم های مدیریتی در داخل سازمان و چگونگی تعامل آنها با یکدیگر و همچنین نتایجی که سازمان به آن دست یافته است، به کار می روند. مدل های تعالی در هر سازمانی می توانند به عنوان چارچوبی برای خود ارزیابی مورد استفاده قرارگیرند، و از سوی دیگر، به عنوان روشی نظام مند به منظور ارزیابی آن سازمان قابل به کارگیری هستند. نکته قابل ذکر در مورد این مدل ها، جامعیت آنها در به کارگیری در هر سازمان و با هر نوع فعالیت و ابعادی است. موسسات آموزشی و پژوهشی اعم از دانشگاه ها، پژوهشکده ها و پژوهشگاه ها، قطب ها و انجمن های علمی و موسسات مطالعاتی دیگر از این قاعده مستثنی نیستند.در حال حاضر مکانیزم های تعریف شده ای جهت ارزیابی عملکرد موسسات پژوهشی، توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایجاد و به کار گرفته شده است. با توجه به ابعاد فعالیت این موسسات، چارچوب حاضر به برخی از ابعاد عملکردی توجه کمتری داشته که با بهره گیری از مدل های تعالی سازمانی، امکان برطرف نمودن این کاستی ها، فراهم خواهد شد. مدل تعالی موسسات پژوهشی با حفظ چارچوب مدل تعالی سازمانی بنیاد مدیریت کیفیت اروپا (EFQM) و با مدنظر قراردادن ویژگی های خاص موسسات پژوهشی، متناسب سازی شده است تا مسیر حرکت آنها را در راستای تعالی، هموار سازد. این چارچوب ارزیابی بر پایه نظرات خبرگان حوزه ارزیابی عملکرد و با استفاده از مکانیزم های رایج ارزیابی موسسات پژوهشی در سطح کشور طرح ریزی شده است.

کلیدواژه ها:

ارزیابی عملکرد ، تعالی سازمانی ، مدل بلوغ سازمانی ، مدل تعالی موسسات پژوهشی