روح الله میرزازاده - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی تهران
زهره فنی - عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران

بطور کلی استقرار صنایع و کارگاه های صنعتی در درون بافت مسکونی شهرها، از جمله مورد مطالعه (شهر قره ضیاءالدین، واقع درآذربایجان غربی)، بر خلاف هدف تاسیس آنها که رفع نیازهای شهروندان و ارتقاء شرایط اقتصادی بوده، علت بروز مشکلاتی شده است.این مشکلات شامل مزاحمت ها و آلودگی ها از جمله ایجاد سر و صدا، تجمع زواید و ضایعات، سد معبر، پخش ذرات معلق مضر، بوینامطبوع، ایجاد لرزش، وجود فاضلاب آلوده، دود و موارد دیگر است. علاوه بر مشکل پراکنده بودن صنایع مزاحم در درون شهر، مکانگزینی ناسازگار آنها در مجاورت سایر کاربریها بر بار این مشکلات افزوده و حتی کارایی آنها را به شدت پایین آورده است. بنابراین بهنظر می رسد، مکان گزینی فعلی صنایع و کارگاه های مزاحم در این شهر، همانند بسیاری از شهرهای کشور، با معیارها و قوانین کاربریاراضی و محیط زیست شهری انطباق ندارد و این موضوع، ضرورت ساماندهی فضایی صنایع و کارگاه های مزاحم شهری را بیش از پیشآشکار می سازد. در مقاله حاضر، جنبه های جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی، بویژه نتایج مطالعات میدانی از استقرار صنایع و کارگاه هایمزاحم در شهر قره ضیاءالدین مورد تحلیل قرار گرفته و با استفاده از نرم افزار Arc GIS مکان گزینی ناموزون و ناهماهنگ صنایع و کارگاههای مزاحم بر روی نقشه استخراج شده، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته تا در نهایت راهکاری مناسب در رفع آلودگی محیطزیست و آلودگی ارایه شود.

مکانیابی، صنایع و کارگاه های مزاحم شهری، همجواری، کاربری اراضی شهری، محیط زیست شهری