سمیه سیما - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست دانشگاه صنعتی شریف
مسعود تجریشی - دانشیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف

تالاب شادگان بزرگترین تالاب ایران، و از جمله تالابهای با اهمیت بین المللی است که در حوضه آبریز رودخانه جراحی و در شمال خلیج فارس قرار دارد. این تالاب با برخوردار از تنوع زیستی بالا، نقش مهمی در عملکردهای هیدرولوژیکی منطقه و خلیج فارس ایفا می کند. در سالهای آینده، رژیم آبی تالای توسط استحصال آب برای طرحهای توسعه بالادست و ورود زهاب واحدهای نیشک رو آبیاری، درمعرض تغییرات کمی و کیفی قرار خواهد گرفت. برآورد نیاز آب زیست محیطی تالاب و لحاظ نمودن آن در بهره برداری از طرحهای توسعه حوضه آبریز، می تواند منجر به حفاظت از عملکردهای اکولوژیکی و هیدرولوژیکی آن گردد. در این مقاله نیاز آب زیست محیطی تالاب، در قالب یک روش جامع برآورد شده است. تغییرات سطح آب ووشش گیاهی تالاب طی سالهای 1380-1367 با استفاده از داده های سنجش از دور پایش و سپس با توسعه روابط سطح آب – پوشش گیاهی و سطح آب – فراوانی پرندگان مهاجم، رژیم آبی مطلوب تالاب تعریف گردید. در نهایت با تعریف شاخص کمی WHI، وضعیت سلامت تالاب به منظور ارضای ملاحظات کمیت و کیفیت آب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد از آنجا که سطح آب تالاب با احتمال تجمعی 60% می تواند حداقل آورد تاریخی تالاب، شرایط غرقاب مناسب، نیازمندیهای پوشش گیاهی و گونه در معرض خطر پرندگان تالاب را تامین نماید حفاظت از این رژیم هیدرولوژیکی به عنوان نیاز آب زیست محیطی تالاب، می بایست مد نظر قرار گیرد. همچنین نتایج حاکی از ان است که در طول 14 سال قبل از اجرای طرحهای توسعه، درصد شکست و موفقیت کامل در ارضای نیازمندیهای کمی و کیفی آب تالاب، به ترتیب 38و27 ردصد میباشد. همچنین می توان نتیجه گرفت که در حال حاضر، ورود زهاب واحدهای توسعه نیشکر به عنوان بزرگترین تهدیدی است که اکوسیستم تالاب با آن مواجه است.

نیاز آب زیست محیطی ، تالاب شادگان ، بیوتا ، داده های سنجش از دور ، شاخص سلامت تالاب